Amerika Birleşik Devletleri’nde Chicken Little veya Chicken Licken olarak bilinen Henny Penny, dünyanın sona erdiğine ve “gökyüzünün düştüğüne” inanan küçük bir tavuk hakkında alegori hâline gelen kümülatif bir Avrupa halk hikâyesidir. Hikâyede yer alan “The sky is falling!” (Gökyüzü düşüyor!) ifadesi, felaketin yakın olduğuna dair histerik veya yanlış bir inancı gösteren yaygın bir deyim olarak İngilizceye geçmiştir. “Chicken Little”, insanlar arasında makul olmayan nedenlerle korku uyandıran insanları tanımlamak için kullanılan ve alarmizm terimiyle neredeyse eşanlamlı hâle gelen oldukça yaygın bir terimdir. Aynı zamanda bireyin çevresindekilerde mantıksız ve şiddetli bir korku uyandırma ve bu korkuyu yaymaya çalışması Chicken Little Sendromu olarak adlandırılır.
“Küçük Tavuk” Hikâyesinin Kökenleri
Amerika Birleşik Devletleri’nde, 19. yüzyılın başlarından kalma çocuk kitaplarında görüldüğü gibi hikâyenin en yaygın adı “Chicken Little” dır. İngiltere ve diğer eski kolonilerinde ise “Henny Penny” ve “Chicken Licken” olarak bilinir. Öykü, Henny Penny’nin erken bir versiyonu Danimarkalı bir halkbilimci ve bilim insanı Mathias Thiele tarafından 1823’te yayınladı. Thiele’nin öyküsü, kaosa neden olan meşe palamudu yerine düşen bir somun olmasına rağmen hikâyenin birçok özelliğini içeriyordu. Amerika’da ise öykü Sarah Josepha Hale ve John Green Chandler tarafından milyonlarca çocuğa ulaşmış ve çoktan popüler hâle getirilmişti.
“Küçük Tavuk” Hikâyesi
Chicken Little adlı bir tavuk ormanda yürürken başına ağaçlardan birinden bir meşe palamudu düşer. Bunun gökyüzünün düştüğünün bir işareti olduğuna ikna olan Chicken Little, kralı uyarmak için ormanda koşar. Kralı görmeye giderken yol boyunca genellikle Henny Penny, Goosey Loosey, Ducky Lucky, Hindi Lurkey vb. gibi kafiyeli isimleri olan birkaç kuşla tanışır. Onlara gökyüzünün düştüğünü ve bunun kanıtına sahip olduğunu söyler. Diğer tüm kuşlar, Chicken Little’a katılır. Kısa süre sonra gökyüzünün üzerlerine düştüğüne ikna olurlar. Krala ulaşmak için acele ederler ve yolda neden bu kadar aceleleri olduğunu soran Foxy Loxy’ye (elbette bir tilki) rastlarlar. Chicken Little, ona gökyüzünün düştüğünü ve krala haber vermek için yola çıktıklarını açıklar. Foxy Loxy, onları kralı bulacakları kaleye götürmeyi teklif eder ve kuşlar ona eşlik etmeyi kabul eder. Ancak kurnaz tilki, onları kaleye değil; inine götürür ve kuşlar bir daha asla canlı görülmez.
Chicken Little Sendromu
Merriam-Webster sözlüğü tarafından kaydedilen “Chicken Little” adının “gerekçe göstermeden felakete karşı uyaran veya felaketi öngören kişiye” yönelik ilk kullanımı 1895’tedir. Chicken Little, makul olmayan bir şekilde korkan veya etraflarındakilerde bir korkuyu oluşturmaya çalışan insanları tanımlamak için kullanılır. Korku, haklı olsun ya da olmasın Chicken Little Sendromu adı verilen toplumsal bir tepkiye neden olabilir. CLS, olağan dışı görünen durum veya durumlarla karşı karşıya kalındığında hem çocuklar hem yetişkinlerde ortaya çıkan yaygın bir panik bozukluğudur. Bu panik bozukluğu, bazen felçle sonuçlanan feci sonuçlara neden olabilir
Bir kişi, Chicken Little Sendromu yaşadığında verebileceği korku tepkisi orantısızdır ve sendroma eşlik eden semptomlar, çoğu zaman büyümeyi dahi engelleyebilir. CLS’den muzdarip bir kişi sürekli bir korku geliştirir. Yaşadığı olayın olumlu yönleri tamamen göz ardı ederek olumsuza odaklanır. Aynı zamanda bu bireyler, en kötü senaryoları düşünmekle meşgul olur ve şiddetli kıyamet senaryoları kurar.
Chicken Little Sendromu’nu Önlemek
Öyküde kahramanı yanlış yönlendiren unsurun bir meşe palamudu kadar küçük bir şey olması onun yanılsamasını daha da gülünç kılar. Günlük yaşamımızda da böylesi basit yanılsamalar yoğun olarak yer alır. Bir aksilik meydana geldiğinde hayal gücümüzün tüm olası nedenler ve kıyamete yol açacak sonuçlarla çılgına dönmesine izin vermek kolaydır. Başkalarının bunu yapmasını izlemek komik veya cesaret kırıcı olabilir ancak bazen kendinizi de aynı şeyi yaparken bulabilirsiniz. Bunları fark etmek için kaygı veren durumlar süresince olabildiğince sabırlı olmaya çalışmak önemlidir. Hemen sonuca varmamak, daha fazla bilgi toplamak ve yetersiz verilerden yanlış sonuçlar çıkarmamak panik bozukluğunun önüne geçilmesine yardımcı olabilir.
Başınıza bir meşe palamudu düştüğünde kendinize sormak için bir saniye durun: “Gökyüzü gerçekten düşüyor mu yoksa bir meşe ağacının altında mı duruyorum?” Başka biri size gökyüzünün düştüğünü söylemeye çalışırsa başlarının üstüne bir göz atın. Haklılar mı, yoksa onlar da ağaçtan düşen küçük meşe palamudunu görmediler mi? Çoğu zaman bunun ikincisi olduğunu göreceksiniz. Kendinizi hayatınızda daha büyük ve daha iyi riskler almaya adadıysanız “küçük tavukları” yaşamınızdan uzak tutmanın bir yolunu bulmak muhtemelen en iyisidir. (Tervooren, T.)
Chicken Little’a Popüler Atıflar
Chicken Little hikâyesi, yirminci yüzyılda popülerlik kazanmaya devam etti. Disney, 1943’te Nazilere özel atıfta bulunarak kitlesel histeri hakkında uyarıda bulunan kısa bir film çekti. Aynı zamanda Henny Penny 2005 yapımı Chicken Little isimli çocuk filmine de ilham kaynağı oldu. “Gökyüzü Düşüyor!” başlıklı birçok CD, film, roman ve şarkı yayınlandı ancak çoğunluğu türetildiği masaldan ziyade ifadenin deyimsel kullanımına atıfta bulunmuştu. Kaliforniyalı avantrock grubu Idiot Flesh‘in Fancy; Aerosmith‘in Get a Grip; İngiliz grup Happy Mondays‘in Bummed ve Owsley‘nin 1999’daki kendi adını taşıyan ilk albümü dahil olmak üzere pek çok grubun çeşitli albümlerinde yer alan şarkılar; Chicken Little’ın popüler deyimsel kullanımını içeriyordu. Günümüzde de Chicken Little, medyada anılmaya devam ediyor.
Kaynakça:
- Johnson, S. (2018) Chicken Little Syndrome. Illinois South Conference. Erişim tarihi 25/11/2022
iscucc.org/chicken-little-syndrome/ - Sharma, S. (2016) Chicken Little Story. Bedtime Short Stories. Erişim tarihi 25/11/2022
bedtimeshortstories.com/chicken-little-story - A Summary and Analysis of the Chicken Little Folk Tale. Interesting Literature. Erişim tarihi 27/11/2022
interestingliterature.com/2022/02/chicken-little-folk-tale-summary-analysis/ - Tervooren, T. Chicken Little Syndrome. Riskology. Erişim tarihi 27/11/2022
riskology.co/chicken-little-syndrome/ - Kapak görseli: flo.health
