Marie-Anne Charlotte de Corday d’Armont, daha çok Charlotte Corday olarak bilinen Fransız devrimi sırasında aktif olan Fransız suikastçidir.
Soylu bir aileden gelen Charlotte Corday, 27 Temmuz 1768’de Fransa’nın Normandiya kentinde doğdu. Annesi ve ablasını gençken kaybetti ve daha sonra kız kardeşiyle Caen’deki bir manastırda büyüdü. Manastır kütüphanesinde Plutarch, Rousseau ve Voltaire’nin eserlerini okuyup onlardan etkilendi.
Fransız Devrimi daha radikal bir hal almaya başladığı zamanlarda, devrime katılan gruplardan Girondins devrim için daha ılımlı bir yol oluşturmaktaydı. Charlotte da Girondins grubundan oldukça etkilenmiştir. Grubun arkasındaki temel felsefeye hayran kalmıştır. Ardından ise Fransa’yı, Girondins’in kurtaracağına ikna olmuştur.
Fransa’da devrim sırasında, Jakobenlerin on aylık süre boyunca iktidarı ele geçirmesi ve Terör Saltanatı olarak da bilinen dönemde ön saflarda yer alan bir kişi vardı: Jean Paul Marat. Bir gazeteci olarak ‘L’Ami du peuple’ (Halkın Dostu) gazetesiyle önemli bir yetki ve kontrol uyguluyordu. Ayrıca halkın egemenliğini savunduğu için insanların gözünde sevilen biri olmuştu. Marat bir dönem yargılandı fakat sonra beraat etti. Bu beraatten sonra da halk onu destekledi ve ‘100.000 kişinin kellesi gidecek’ gibi bir söylemde bulunarak şiddet yanlısı olduğunu gösterdi.
Charlotte, Marat’ı iki ana nedenden dolayı öldürme kararı aldı. İlki Marat’ı suçladığı Eylül Katliamları, ikincisi ise bir iç savaşın yakın olduğuna dair olan inancı. Ayrıca devrimin radikalleşmeye geçişinden sorumlu olarak onu görmekteydi. Marat’ın cumhuriyet için bir tehlike oluşturduğunu ve ölümünün ülke genelindeki şiddete son vereceğini düşünüyordu. Antik Roma veya Yunanistan’da olduğu gibi siyasi bir yapının uygulanmasını istiyordu ancak Marat yüzünden bunun gerçekleşmeyeceğini düşünüyordu.
Charlotte, Paris’e gitmeden önce kuzeniyle son kez konuştu. Paris’e ulaştığında ise bir oda kiraladı ve bir bıçak satın aldı. Sonraki günlerde ise suikastı haklı çıkarmak için Fransız Hukuk ve Barış dostlarına adres yazdı. Suikastten önce ilk planı daha kapsamlı bir etkiye sahip olabilmesi için Marat’ı Ulusal Sözleşme’nin önünde öldürmekti. Ancak Marat’ın artık toplantılara katılmadığını öğrendiği için yeni bir plan yapmak zorunda kaldı. 13 temmuz 1793’te öğleden önce Charlotte, Marat’ı ziyaret etmek istedi. Ancak eve girişine izin vermediler.
Akşam ise tekrar geri geldi ve bu kez Marat onu içeriye aldı. Önceki gelişinde Caen’de yapılması planlanan bir Girondist isyanı hakkında bilgi sahibi olduğunu söylemişti. Marat ise bu konuyu öğrenmek ve ondan bilgi almak istedi. Marat’ın tedavisi olmayan deri hastalığı yüzünden diğer ziyaretçilerinde olduğu gibi, küvetindeyken Charlotte ile tanıştı. Ondan olası isyanda olacak isimleri istedi. Charlotte da önce isimleri yazdı ardından da Marat’ı göğüsünden bıçakladı. Marat ise evdekilere ‘Yardım et, sevgili dostum!’ diye bağırdı fakat kısa süre içinde kan kaybından öldü.
Marat’ın bağırmasından sonra nişanlısı Simonne Evrard odaya koştu. Ardından bir gazete çalışanı Corday’ı yakaldı. İki komşu, askeri cerrah ve bir diş hekimi Marat’ı canlandırmaya çalıştı ama çok geçti. Cumhuriyet yetkilileri de Corday’ı sorgulamaya geldi ve onu dışardaki linç için bekleyen kalabalıktan korudular.
Charlotte, kıdemli devrimci yargı yetkilileri tarafından üç farklı çapraz incelemeden geçirildi. Sorgulamalarda ise, hükümetin eylemlerini daha geniş Girondist komplosunun bir parçası olarak tasvir etme planını engelleyerek, her zaman cumhuriyetçi olduğunu, suç ortağı olmadığını ve ‘Ben 100.000 kişinin kellesini kurtarmak için 1 kişiyi öldürdüm’ dedi.
Charlotte Corday suçlu bulunduktan sonra 17 temmuz 1793’te giyotinle idamına karar verildi. İsteği üzerine sanatçı ve aynı zamanda ulusal muhafız memuru olan Jean-Jacquez Hauer infaz edilmeden önce portresini çizdi. Halkın temsilcisini, bir milletvekilini öldürdüğü için kırmızı overblouse giydirildi. Büyük bir kalabalık da ani gelen yaz yağmuruna aldırmadan Charlotte’ın infazını izlemek için meydanda toplandı. Ardından infazı gerçekleşti. Charlotte Corday’ın yaptığı bu suikast eylemi kadınların devrim ve çağdaş toplumdaki rolünün yeniden incelenmesine yol açmıştır.
Kaynakça
“Charlotte Corday Biyografi”. Celeb True. https://tr.celeb-true.com/charlotte-corday-french-moderate-active-during-french-revolution.
“Charlotte Corday | Fransız Asil” Delphipages.live, 12 Temmuz 2022. https://delphipages.live/tr/siyaset-hukuk-ve-devlet/hukuk-suc-ve-ceza/suc-terorizm-ve-terorle-mucadele/charlotte-corday.
Kalkan, Kübra Nur. “Marat’ın Ölümü-Jacques-Louis David”. Tarihlisanat. 18 Temmuz 2018. https://www.tarihlisanat.com/maratin-olumu-jacques-louis-david/.
Öne çıkan görsel: Henri Scheffer – Arrestation de Charlotte Corday, wikimedia.org
