Billy Elliot, 2000 yapımı bir İngiliz filmidir ve Stephen Daldry tarafından yönetilmiştir. Film, 1980’lerin İngiltere’sinde, işçi sınıfı bir ailenin çocuğu olan Billy’nin bale tutkusu etrafında şekillenir. Billy, ailesinin ve toplumun kendisinden beklediği sert ve maskülen sporları yapmak yerine, dansa ilgi duyar. Ancak içinde bulunduğu sosyoekonomik yapı ve toplumsal cinsiyet normları, onun bu tutkusunu gerçekleştirmesini zorlaştırır.
Babası ve ağabeyi, Billy’nin dans etmeye yönelmesini erkeklik dışı bir davranış olarak değerlendirirken; öğretmeni Bayan Wilkinson onun yeteneğini fark eder ve desteklemeye çalışır. Film, toplumsal cinsiyet kalıplarına meydan okuyan bir bireyin kendi kimliğini keşfetme ve hayallerini gerçekleştirme sürecini etkileyici bir şekilde anlatmaktadır.
Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Aile Baskısı
Billy Elliot filmi, toplumsal cinsiyet normlarının bireyin kimlik gelişimi üzerindeki baskısını gözler önüne seren güçlü bir anlatıya sahiptir. Billy’nin hikâyesi, özellikle erkek çocuklarına dayatılan geleneksel maskülenlik anlayışına meydan okur. Babası ve abisi, onun dansa olan ilgisini anlayışla karşılamak yerine erkek çocukların boks yapması gerektiğini savunan sert ve katı bir tutum sergilerler.
Bu noktada, toplumsal cinsiyet rolleri, bireyin seçimlerini ve davranışlarını belirleyen bir norm olarak karşımıza çıkar. Billy, bu normlara uymayan bir tercih yaptığında ailesi ve çevresi tarafından yadırganır. Erkek çocuklarının dans etmesini “kadınsı” ve dolayısıyla kabul edilemez bulan toplum, Billy’nin dansa olan ilgisini bir sapma olarak görür. Aile içindeki bu baskı, Billy’nin içsel çatışmalar yaşamasına ve kendisini sorgulamasına neden olur. Babasının ve ağabeyinin tepkileri, erkeklik kavramının ne denli katı ve değişime kapalı olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
Ancak film, Billy’nin inancı ve yeteneği sayesinde bu toplumsal normlara karşı koyabildiğini gösterir. Onun dansa olan tutkusu zamanla babasını bile ikna eder ve bu dönüşüm, toplumsal cinsiyet rollerinin bireylerin gerçek arzularını engelleyebildiğini ancak bu rollerin değiştirilebileceğini de vurgular.
Kimlik Gelişimi ve İçsel Mücadele
Billy, dans aracılığıyla kendi kimliğini keşfetmeye başlar. Ancak bu süreç onun için sancılıdır çünkü toplumun, ailesinin ve akranlarının beklentileri ile kendi arzuları arasında sıkışmış hisseder. Erkek çocuklarının güçlü, sert ve duygularını bastıran bireyler olarak yetiştirilmesi gerektiğine dair öğretiler Billy’nin kendini özgürce ifade etmesini zorlaştırır.
Filmin önemli sahnelerinden biri, Billy’nin dans ederken hissettiği özgürlüğü anlattığı andır. Dans onun için yalnızca bir sanat formu değil, aynı zamanda içsel dünyasının bir yansımasıdır. Hareketleriyle kendini ifade edebilmesi, yaşadığı duygusal baskıyı hafifletir ve onun kimlik gelişimine katkı sağlar. Bu noktada film, bireyin kimliğini keşfetmesinin toplumun dayattığı rollerden bağımsız bir süreç olduğunu ve içsel mücadelenin kimlik oluşumunda önemli bir yer tuttuğunu gösterir. Bu sahne bana bireyin gerçekten ne yapmak istediğini keşfetmesi için cesur olması gerektiğini hatırlatıyor. Billy’nin, hislerini dans yoluyla dışa vurması, bireyin sadece sözlerle değil, fiziksel hareketlerle de kendini ifade edebileceğini güçlü bir şekilde gösteriyor. Dansı, bir sanat formu olmanın ötesinde bir özgürleşme aracı olarak kullanması, filmdeki en etkileyici unsurlardan biri.
Toplumsal Engeller ve Bireysel Özgürlük
Billy’nin hikâyesi, yalnızca toplumsal cinsiyet rolleriyle sınırlı değildir; aynı zamanda ekonomik ve sınıfsal engellerle de örülüdür. Film, 1980’lerin İngiltere’sinde işçi sınıfının yaşadığı zorlukları özellikle madenci grevleri bağlamında ele alır. Billy’nin ailesi ekonomik zorluklarla mücadele ederken onun dans eğitimine devam etmesi lüks olarak görülür. Maddi imkânsızlıklar, onun hayallerini gerçekleştirme yolunda önemli bir engel oluşturur.
Ancak film, bireysel özgürlüğün ve kararlılığın toplumsal sınırlamaları aşabileceğini gösterir. Billy’nin yeteneği ve kararlılığı, ona Londra Kraliyet Bale Okulu’na giriş hakkı kazandırır. Bu başarı, yalnızca onun bireysel yeteneğini değil, aynı zamanda toplumun değişime açık olabileceğini de gösterir. Filmin sonunda, Billy’nin babasının onu desteklemeye başlaması toplumsal dönüşümün mümkün olduğunu kanıtlar.
Bu sahne özellikle duygusal bir an yaratıyor. Billy’nin babasının onu desteklemeye başlaması sadece bir ebeveynin çocuğuna verdiği destekten ibaret değil, aynı zamanda toplumun değişebileceğinin de güçlü bir mesajı. Babasının oğlunun hayalini kabul etmesi, geleneksel maskülenlik anlayışına dair kendi içsel dönüşümünü de simgeliyor.
Billy Elliot, yalnızca bir çocuğun dansa olan tutkusu üzerine kurulu bir hikaye değil, aynı zamanda bireyin toplumsal kalıpları yıkarak kendi hayatını bulma mücadelesidir. Film; cesaretin, azmin ve özgürlüğün gücünü vurgularken toplumsal normların bireylerin üzerindeki gücünü düşündürmeye davet ediyor.
Peki, biz gerçekten kendi yolumuzu çizebiliyor muyuz yoksa toplumun bizden beklediği rolleri mi oynuyoruz?
Kaynakça
Öne çıkan görsel: Billy Elliot (2000), Universal Pictures
Daldry, S. (Yönetmen). (2000). Billy Elliot [Film]. Universal Pictures.
Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge.
Connell, R. W. (1995). Masculinities. University of California Press.
Hooks, B. (2004). The Will to Change: Men, Masculinity, and Love. Washington Square Press.
Petersen, A. (2003). Research on Men and Masculinities: Some Implications of Recent Theory for Future Work. Men and Masculinities, 6(1), 54-69.
