Big Eyes, 2014 yılında gösterime giren, erkek egemen toplumdaki dayatmalara maruz bırakılan bir ressamın hikayesini anlatıyor. Filmin yönetmenliğini hayatını filmlere adayan Tim Burton üstleniyor. Filmin başrollerinde başarılı rolleriyle tanınan Amy Adams (Margaret Keane) ve bir Tarantino filmi olan Soysuzlar Çetesi filmiyle ün kazanan Christoph Waltz (Walter Keane) yer alıyor. Gerçek bir hayat hikayesinden uyarlanan biyografik film, ressam Margaret Keane’in hayat hikayesini gözler önüne seriyor. Film sanatçının hayatının dönüm noktasını içeren 1950-1970 yılları arasındaki olayları aktarıyor.
Duygularını Gözlerle Yansıtan Ressam
“Gözler ruhun ve kalbin aynasıdır.”
1927 yılında ABD’de doğan sanatçı, iki yaşında geçirdiği bir dizi kulak ameliyatı sonucunda işitme zorluğu yaşamıştır. Duymadığı zamanlarda ona güven veren tek şey gözler ve gözlerin verdiği hissiyat olmuştur. On yaşında ilk çizimlerini yapmaya başlamış ve on sekiz yaşında sanat eğitimini tamamlayarak ressam olmuştur. Ressam Keane, ilk bakışta birçok kişinin gotik bulacağı tarzda kocaman gözleri olan, çocuklar başta olmak üzere, hayvan ve kadınlar çizmiştir. Bu çizimlerin bir dönemin en çok kazandıran sanat eserlerinden olmasının sebebi kimilerine göre büyük gözlerin yansıttığı hüzün, çaresizlik ya da melankoli hissidir. Ayrıca filmde verilen tabloların öyküsü pek çok başka esere de ilham kaynağı olmuştur. Örneğin Powerpuff Girls çizgi filminin ressamın tablolarından esinlenip yaratıldığı söylenir.
Büyük Gözler
Filmin senaryosu, Ed Wood’un uyarlama senaryosuna da imza atmış olan Scott Alexander ve Larry Karaszewskiikilisine aittir. Filmin görüntü yönetmeni ise dört kez Oscar adayı olan Fransız Bruno Delbonnel’dir. Delbonnel’in ışığı fırça darbeleri gibi kullanarak elde ettiği pastel renkler, filme modern masalsı bir hava katmıştır. Filmin yönetmeni Tim Burton, 2000’li yıllarda kendini tekrar etmeye başladığını düşündürmeye başlamış olsa da, 2014 yılında çektiği Big Eyes filmiyle kalıplarının dışına çıkmayı başarmıştır. Burton’ın filmografisindeki on yedi uzun metrajlı filminin arasında tarihi gerçeklik payı taşıyan iki filmi vardır: Big Eyes ve Ed Wood. Bu filmlerde de diğer filmlerdeki kadar olmasa da bazı sahnelere gerçeküstü dokunuşlarda bulunmuştur. Buna Big Eyes’da bulunan süpermarket sahnesi örnek verilebilir.
Yönetmen, Amerikan çekirdek ailesinin model alınıp kadının yerinin ev olduğu anlayışının hakim olduğu bir dönemde, Margaret gibi hassas ve kırılgan bir kadının öyküsünü tarafsızca anlatmayı önemsemiştir. Ayrıca Walter’ın sahtekarlığını açıklayarak yasal yollardan hakkını araması, altmışlardaki kadın hareketleri açısından bir kilometre taşıdır. Filmin başrolünde olan Amy Adams, bu filmdeki performansıyla Altın Küre Ödülleri’nde, “En İyi Kadın Oyuncu” ödülüne layık görülmüştür. Bu film için şarkıcı Lana del Rey “Big Eyes” ve “I Can Fly” adlı şarkıları bestelemiştir.
Filmin konusuna gelirsek, film eski eşinden psikolojik şiddet görüp kaçan Margaret Keane’nin öyküsüyle başlıyor. Sanatçı, kızıyla birlikte San Francisco’nun sokaklarında sokak ressamlığı yaparak geçimini sağlamaktadır. Sokakta sanatını icra ederken bir anda ressam olduğunu sandığı ve 1955’te evleneceği Walter Keane ile yeni bir hayat yaşarken bulur. Walter, iletişim özellikleri oldukça kuvvetli olan, ikna kabiliyeti yüksek bir pazarlamacıdır. Margaret bir yandan kızının velayeti için uğraşıyordur. Diğer yandan da erkek egemen toplumun dayattığı dul bir kadın olma baskısıyla Walter ile evlenir. Walter, Margaret’ın resmettiği tablolardaki ışığı fark eder. Ve pek de gönlü olmayan Margaret’i ikna ederek Büyük Gözler tablolarına kendi imzasını atarak onları pazarlamaya başlar. Filmde Walter Keane’in kendi çıkarları için tabloları satarken kullandığı pazarlama teknikleri, resimlerin tanınmasını sağlamıştır. Günümüzde de devam eden bu teknikler sanatın arkasına duygulu hikayeler koyarak, etkileyici bir konuşma tarzı ile tabloları satmaktır. Böylelikle müşterilerin kalplerine dokunarak resimlerin satılmasını sağlamış olur. Filmdeki sahnelerden örnek vermek gerekirse Walter bir tabloyu satarken Berlin’deki işçi çocukları düşünerek tabloyu resmettiğini müşteriye aktarmıştır. Bu da Modernizmin öne çıktığı bir dönemde “Büyük Gözlü Çocuk” tablolarının daha çok satılmasının nedenlerinden biridir. Para kazanmasıyla huyları değişen Walter’ın psikolojik baskı yaptığı ve hayatını kısıtladığı Margaret ruhsal anlamda çöküşe geçer. Dokuz yıl sonra ise fiziksel şiddet ile karşı karşıya kaldığında, artık ergen olan kızının da etkisiyle kaçar. Ancak yaşanan olaylar karşısında Walter Keane’den da intikamını almaya karar verir.
“1950’li yıllar güzeldi ama erkekler içindi.”
Filmin geçtiği dönemde Amerika’da cinsiyet eşitsizliği büyük bir problemdi. Bu filmde sosyal, politik, ekonomik her türlü cinsiyet eşitsizliğini görüyoruz. Film Amerika’nın 1950’lerde yaşadığı karmaşayı çok iyi bir şekilde yansıtmıştır. Ülkede orta sınıf güçlenmiş, sanata daha fazla eğilme fırsatı yakalanmıştır. Ayrıca bu dönemde modern sanat anlayışı gelişmekteyken ve Modernizm diğer akımlara göre daha ön plandayken, Margaret Keane’nin tablolarının daha popüler olması insanların duygulara ve hissettirdiklerine verilen önemi bir kez daha vurguluyor.
Tüm bu olaylar ise erkek egemen bir toplumun baskısı altında yaşanmaktadır. Bu hikayede de tam olarak kendini ataerkillik altında gerçekleştirmeye çalışan bir kadını izliyoruz. Bu dönemde Amerika’da yeni oluşan feminist bir dalga söz konusudur. Margaret Keane’nin başkaldırışı buna verilen en güzel örnektir. Özellikle filmin son sahneleri, toplumda kadınlara dayatılan normların nasıl ezilip geçilebileceğinin en iyi göstergesidir. Margaret Keane, ataerkil bir topluma boyun eğmek zorunda kalıp daha sonra kendinin ve gücünün farkına varan bir kadındır. Kadınların güçlerinin her zaman farkında olmasının vurgusunu yapan bu film ise mutlaka izlenmeyi hak ediyor.
Kaynaklar
- ”Margaret Keane ve Big Eyes” www.ilerigeridergi.com
- “Büyük Gözlerin Gerçek Hikayesi: Margaret Keane, Büyük Bir Aşk Ve Yüzyılın Sahtekarlığı” www.listelist.com
- ”Büyük Gözler (Big Eyes)”.www.filmler.com
- ”Büyük Gözler” www.beyazperde.com
