Hatay‘ın Samandağ ilçesinde bulunan, pek bilinmeyen ve belki de unutulmaya yüz tutmuş olan Batıayaz Kilisesi, Hatay yöresinin kültürel mirasını ve birleştirici gücünü ortaya koyan yapılardan yalnızca biri.
Batıayaz Kilisesi’nin Hikâyesi
Batıayaz Ermeni Kilisesi; 1918 yılında yapımına başlanan fakat dönemin şartları sebebiyle tamamlanmayan, yıkılmamış sağlam yapısıyla dikkat çeken bir yapı. 1939 yılında yeniden yapılmak istense de göç sebebiyle giden Ermenilerin Hatay’a bıraktıkları miraslardan biri Batıayaz Kilisesi.
Kültürel çeşitliliği ile birçok dine, ırka, dile ve mezhebe ev sahipliği yapan Hatay; bu zenginliğini kanıtlarcasına pek çok noktasında böyle yapılar barındırıyor diyebiliriz. Batıayaz Kilisesi’nde beni hayal kırıklığına uğratan tek şey maalesef korunmaya alınmamış olması. Ancak güçlü ve temiz yapısıyla çoğu yapı gibi o da hâlâ ayakta kalanlardan.
Günümüzde çoğu insanın bilmediği bu kilise, otantik yapısı ve doğal güzelliğiyle mutlaka gezip görülmesi yerlerden. Özellikle mimarisiyle dikkat çeken Batıayaz Kilisesi‘nin, ortam olarak sizlere oldukça mistik bir fotoğraflama deneyimi sunacağından da eminim.
2014 yılında Hatay’da Hristiyan dünyasının her yıl kutladığı St. Pierre Bayramı etkinliklerinde Batıayaz Kilisesi’nde de “Barış Ritüeli” adıyla bir konser gerçekleştirildiğinin de altını çizelim. Binanın akustiğini göz önüne aldığımda böylesine bir konsere şahitlik yapmış olmak güzel geliyor kulağa.
Nasıl Gidilir?
Kilise, Hatay’ın Samandağ ilçesinin Batıayaz (Teknepınar) köyünde yer alıyor. Özel aracınızla Batıayaz köy yolunu takip ederek kiliseye ulaşmanız mümkün. Ardından taş merdivenleri çıkarak kiliseye varabilirsiniz. Çok kalabalık olmadığından aracınıza civarda park yeri bulmak sorun olmayacaktır.
Toplu taşıma kullanacaksanız önce Antakya’dan Samandağ’a giden otobüsleri kullanmanız gerekli. Samandağ’a vardığınızda 407 numaralı otobüsle Batıayaz Mahallesi’ne ulaşabilirsiniz. Bu otobüsle de Batıayaz Mahallesi 1 durağında inerek kiliseye ulaşabilirsiniz.
Biraz uzun sürecek bir merdiven çıkacağınızdan ve kilise doğal bir ortamda yer aldığından rahat bir ayakkabıyla gitmenizi öneririm.
Neden Gitmelisiniz?
Batıayaz Ermeni Kilisesi, sunduğu doğal ortam ve mimari yapısıyla kesinlikle şahit olmanızı isteyeceğim otantik bir yapı. Özellikle bahçesinde yer alan zeytin ağaçları ile adeta bizlere bir mesaj veriyor. Pencerelerinde açan çiçekler ve kubbesinden sarkan yapraklarla köyün güzelliğini mimari yapısının içine alan bu kilise, bağımsız bir kimlikte diyebilirim.
Tüm siyasi kavgalardan uzak, birçok medeniyetin başkenti olan Hatay’da yer alan pek çok yapı gibi burası da gezip, görüp, deneyimlemeniz gereken tarihi bir mekân. Ayrıca öğle vakti güneşin tam tepeden vurduğu zaman giderseniz daha çok yapının orta kısmında fotoğraf çekebilirsiniz. Öğleden sonra giderseniz pencerelerinde estetik fotoğraflar çekebilirsiniz. Yazın gittiğinizde içinin oldukça serin olacağının teminatını da verebilirim.
Kilisenin en önemli özelliklerinden birisi de bence Hatay’da din, dil ve ırk fark etmeksizin birçok topluluğun yüzyıllar boyunca beraber yaşadıklarının bir kanıtı ve gözlemcisi olması. Yıllar boyunca tarihin bir tanığı gibi orada ve sizleri ziyaretine bekliyor.
Kaynakça:
Evrensel. “Batıayaz Ermeni kilisesinin anlattıkları”. Web. 19.05.2025
