Bir yolculuğa çıkmadan önce hazırlık aşamasında birçok detayı göz önünde bulundururuz. Kalınacak yer, gezilecek yerler, farklı tatlar, kültürel özellikler… birçok ayrıntı içinde kaybolurken yeni bir kültür dikkatimizi çekmektedir. O bölgeye özgü yöresel kutlama ve etkinlikler sosyal veya dini açıdan öne çıkmaktadır. Bizlerin de Bali seyahatimiz öncesinde yaptığımız ayarlamalarda hep bir not kısmı dikkatimizi çekti: “Bali Adasının, Nyepi (Sessizlik) Gününü şu tarihlerde kutladığını unutmayın: 9 Mart 2016 ve 28 Mart 2017. Nyepi (Sessizlik) Gününde tüm adada tam bir sessizlik hakimdir.”. Peki neydi bu sessizlik günü olarak adlandırılan etkinlik? Gelin beraber buna bir göz atalım.
Huzur Meditasyonu
Endonezya‘da resmi tatil olarak öne çıkan Nyepi Günü, Balililer için bir sessizlik ve meditasyon orucudur. Sabah altıda başlayan bu sessizlik ertesi gün sabah altıya kadar sürer. Bir bakıma bireyler kendilerine ve bireyselliklerine ait bir zaman ayırır. Bununla beraber yeni yılın günü olarak da geçer. Nyepi tarihi Saka Takvimi’ne(Ulusal Hint Takvimi) göre belirlenir. Bali yeni yılını onurlandırmak için kutlanır. Kökeni Hinduizm’e dayanır. Bir bakıma yeni yılda kötü ruhlardan arınmasına yardımcı olan bir kutlamadır. Bu onlar için o kadar önemlidir ki bunu zedeleyecek veya önleyecek herhangi bir aktiviteyi yapmazlar. En basitinden ateş yakmazlar ve ışıklarını kısık tutarlar. Bununla birlikte; çalışmazlar, eğlence/zevk verici etkinliklerden uzak dururlar, seyahat etmezler, bu olay bazıları için asla konuşmamak ve yemek yememek de demektir.
Bali’nin kalabalık sessiz sokaklarından ses çıkmaz. Televizyon ve radyolardan sessizlik yayılır. Dışarıda insanlar olmasa da yasaklara uyulduğundan emin olmak için devriye gezen geleneksel görevliler bulunur (pecalanglar).
Nyepi bir Hindu bayramı olmasına rağmen Hindu olmayanlar ve turistler bu yasaklardan muaf olmazlar. Kaldıkları yerlerde istedikleri gibi davranabilseler de, o gün dışarıya çıkışa izin verilmez ve Bali’deki havaalanı tüm süre boyunca kapalıdır. Hatta bu onlar için o kadar önemlidir ki kuralları ihlal eden turistler sınır dışı edilebilirler. Her kim olursa olsun Catur Brata Penyepian’ın kurallarına saygı göstermek ve uymak esastır.
Bu süreçte hayat adeta durur. Önemli yollara erişim azalır. Restoranlar erken kapanır. O gün ATM’ler dahil bankaları kullanmak bile yasaktır. Hatta bazı iletişim şirketleri tüm internet erişimini bile kesme kararı almaktadır. Bunun dışında istisnai durumlar ise acil durum ve doğum olaylarıdır.
Nyepi Süreci
Nyepi hazırlık süreci birkaç gün önceden başlar. Melasti adı verilen törende halk Tanrı sembollerini kutsal suyla arındırmak için denize taşırlar. Bununla birlikte Dünya’nın kötülüklerden ve kötü ruhlardan arındığına inanırlar. Nyepi’den bir önceki gün ise Mecaru töreni yapılır. İnsanlar evlerinin etrafına pirinç yayarken bambu davullarla olabildiğince ses çıkarırlar. Bu tören sürecinde Ogoh-Ogoh heykellerini yakmak için yanan meşaleler taşıyan çocuklar eşlik ederek Tawur Kesanga ritüelini gerçekleştirirler.
İnsanlar evlerinin etrafına pirinç yayarken bambu davullarla olabildiğince ses çıkarırlar. Bu tören sürecinde Ogoh-Ogoh heykellerini yakmak için yanan meşaleler taşıyan çocuklar eşlik ederek Tawur Kesanga ritüelini gerçekleştirirler.
Dikkat Edilecek Unsurlar
Nyepi günü gelip çattığında ise Catur Brata’nın dört ilkesine dayalı olarak mutlak bir sessizlik günü geçirirler. Bu ilkeler:
Amati Geni : Ateş yakmayı veya zevk verici insan arzularını tatmin etmeyi yasaklamak.
Amati Karya : Ruhsal temizlenme ve yenilenmeye adanmış olanlar dışında her türlü fiziksel çalışmayı yasaklamak.
Amati Lelungan : Hareketi veya seyahati yasaklamak; insanların dışarı çıkmalarını yasaklamak.
Amati Lelangunan : Her türlü eğlence, dinlence veya genel neşeyi yasaklamak.
Nyepi günü bittikten sonra Ngembak Geni yani “ateşi yakmak günü” başlar. Bireyler birbirinden af dilemek ve dini ritüeller için tekrar bir araya gelirler. Sosyal yaşam eski haline dönmeye başlar. Ateşler yakılır, yemekler pişirilir ve eğlence başlar.
Adım Adım Bali ve Birkaç Öneri
Bu yeni yıl ile birlikte; Nyepi’nin 29 Mart 2025 Cumartesi 05:59 – 30 Mart 2025 Pazar 06:00 tarihleri arasında geçirilmesi bekleniyor. Bu özel gün için bölgenin yerel halkı hazırlık süreçlerine başlarken sizler de bunu deneyimleyecek bir yolculuğa ne dersiniz?
Öncelikle bizi uzun süreçli bir yolculuk bekliyor. Aktarmasız yaklaşık 13-15 saat süren bir uçak yolculuğuna tekabül ediyor. Bu süre bizim için biraz fazla olunca aktarmalı bir uçuşu tercih ettik. Yani bir bakıma ortalama bir günümüz hava da havaalanında geçmektedir. Bali adası turistik lokali açısından kapıda veya online vize istemektedir. Bu uzun yolculuğun ardından kontrol noktasında beklemek istemiyorsanız online vize önerimizdir. Adaya vardığınızda pasaport noktasından beklemeden geçerseniz de girişte bulunan bilgisayar dizisinden birine üstünkörü bilgilerinizi yazmanız istenir ve size verdiği küçük bir fişi görevliye gösterdiğinizde artık tatiliniz başlayabilir.
Seyahat etmeyi düşünüyorsanız size yardımcı olacağını düşündüğümüz birkaç öneri de bulunmak istiyoruz. Ulaşım konusunda Bali’de toplu taşıma yaygın değildir ve genelde taksiler veya motosikletler kullanılıyor. İndireceğiniz birkaç uygulama ile taksiyi uygulamadan çağırmanız daha sağlıklı ve daha uyguna denk gelecektir. Döviz konusunda sabit bir kur bulmak zor olacaktır. Bir bakıma neresi daha fazla ödeme yapıyorsa oraya gidin. Sıfırlar ve size verecekleri tomarla para gözünüzü korkutmasın çünkü bir anda bitebiliyor. Yemek konusunda kendinize uygun şeyler bulacaksınızdır, lakin ülkemizde yaygın olmasa da kişniş bitkisini çok kullanıyorlar. Tadını ve aromasını sevmiyorsanız yemeğin içeriğinde varsa çıkarılmasını rica edebilirsiniz. Deneyeceğiniz farklı tropikal meyveler olması ile birlikte midenize dikkat etmenizi önerebiliriz. En önemli konu ise içme suyudur. Çeşmeden akan sular içilmiyor ve tercih edilmiyor. Ne yazık ki bu durumda diş fırçalamak için bile hazır su kullanmaya hazır olun.
Tapınaklar; onların kültürü için çok önemli ve girişlerinde bazı kuralları oluyor; uyulması gereken kıyafet ve saç dizaynı gibi detaylar olacaktır. Gezilecek birçok yer olması ile birlikte öne çıkan Maymun Ormanı’na giderseniz eğer hırsızlık olaylarına dikkat edebilirsiniz. Üzerinizde takı, telefon, gözlük… maymunlar nasıl yaptıklarını bilmediğimiz bir şekilde bu olaya dahil oluyorlar. Bizim de su şişemizi çantamızdan almışlardı. Alışveriş için sokakta bin bir çeşit farklı şeye denk geleceksiniz. Burada ise pazarlık kabiliyetiniz öne çıkmalıdır. Ne yazık ki turistlik bir ada olduğundan fiyatlar biraz fazla lanse ediliyor bu durumda ufak bir pazarlıkla çözülebilir. Son olarak ufak bir uyarıda bulunmak istiyoruz: yerde şöyle bir şey görürseniz üzerine basmamaya dikkat edin zira bu tütsülükler kültürleri için, her yeni sabah da ibadet için kapı önlerine koyulan bir mabettir.
Bali seyahatinizde gezilecek yerler listenizde birçok yer olacaktır. Mistik şelaleleri, tapınakları, pirinç tarlaları ve sayamadığımız nice güzel yerler. Planlamanızda her şey size kalmış bizler sadece birkaç küçük öneri ve güzellik ile bu seriyi hazırladık.
Farklı bir ülke ve geleneğini öğrendiğimiz bu yazımızda, bugün bazıları için garip ve aşırı katı bir ritüel süreci gibi gelebilir. Dünya’da yer alan çeşitli kültür ve gelenekler her ne kadar bizlere farklı gelse de onlara saygı duyarak bunu deneyimleme fırsatı bulabiliriz. Belki de Nyepi ve Bali gezisi ile kendimize ait bu zamanda geçen yılda yaşanan olaylar ve bireysel düşünme döngüsü ile insanın düşüncelerini arındırmasıyla yeni yılla beraber bir sayfa açması gerektiği düşüncesindeyiz. Peki ya siz bu konuyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
Kaynakça:
“Nyepi In Bali – Everything you need to know about Bali’s Day of Silence”. Yayın Tarihi: 2024/5. Web. Erişim: 27.01.2025
“Nyepi: Bali’s New Year’s Day of Complete Silence”. Yayın Tarihi: 2018. Web. Erişim: 25.01.2025
Öne çıkan görsel: “Nyepi, the Bali Hindu New Year and Day of Silence”. Yayın Tarihi:2020. Web.Erişim: 23.02.2025
