Yunan mitolojisinde Örgü Masalı ile ünlü Lidyalı kız Arakne (Arachne)’nin hikâyesini hiç merak ettiniz mi?
Athena, insanların yaptığı sanat işlerinin koruyucusuydu. Kendisi yalnızca koruyucu değil, ince nakış işlemeleri konusunda da oldukça başarılıydı. Athena’nın bu yeteneği birçok kişiyi etkilese de böylesine bir özelliğe sahip tek kişi o değildi. Dokumacı bir anne ile çoban bir babanın kızı olduğu bilinen Arakne, babasından kumaş boyama; annesinden ise dokuma yeteneğini almıştı. Arakne’nin sahip olduğu bu hünerlerle birlikte ortaya dillere destan bir dokuma işi çıkıyordu. Öyle ki zamanla bu yeteneği, Athena’nınkinden bile çok daha iyi olarak görülmeye başlandı.
Arakne’nin hikâyesine farklı anlatılarda rastlasak da biz bu yazımızda Ovid versiyonuna değineceğiz.
Arakne ve Athena: Çekişmeli Bir Dokuma Yarışması
Arakne’nin herkese oranla çok büyük bir dokuma yeteneği vardı. Bu konuda öyle başarılıydı ki ormanda gergef işlerken orman perileri dahi onu izlemek için gelirlerdi. Arakne bu yeteneğinin farkındaydı ve bunda Athena’dan daha iyi olduğunu söylemeye bile başlamıştı.
Durum böyleyken ortalıkta Athena’dan daha iyi olduğuna dair iddialar dolaşmaya başladı. Tanrıça tüm bunları duydu ve oldukça sinirlendi. Athena, duruma müdahale etmek için bir yaşlı kadın kılığına girerek Arakne’yi tanrıları kızdırmaması için uyarmaya gitti.
“Kızım, ihtiyarlık insana yalnız keder ve üzüntü getirmez, tecrübe de getirir. Öğütlerimi yabana atma, evet sen sanatında çok başarılısın, bütün kadınları, kızları geçebilirsin fakat bir tanrıçanın gücü, sanatı her şeyin üstündedir. Kendini o kadar büyük görme.”
“Ben gurura kapılmıyorum, kendimi büyük görmüyorum, gerçeği söylüyorum. İsterse Athena gelsin, ben onunla da yarışa girerim.”
Arakne ise buna aldırış etmeyerek Athena’dan daha güzel dokuduğunu ısrarla dile getirmeye devam etti. Eğer bir yarışma olsaydı kesinlikle Athena’dan daha iyi dokuyacağı konusunda da son derece iddialıydı. Athena buna daha fazla dayanamadı ve büründüğü yaşlı kadın kılığından çıkarak yarışma teklifini kabul etti.
Böylelikle Athena ve Arakne, kendi dokuma hünerlerini yarıştırmaya başladı. Athena, Atina kentine adını verdiği ve Poseidon‘ı yendiği savaşın bir sahnesini dokudu; Arakne ise Zeus hakkında bir dokuma yaptı. Yarışma sonucunda Arakne’nin dokuması büyük bir ilgi gördü. Athena bu durumda Arakne’nin seçtiği konunun ve kızın dokumasının kusursuz olduğunu kabul etti ancak sinirlendiği aşikârdı.
Tanrıça artık daha fazla dayanamayacağını anladı ve Arakne’ye saldırarak dokumasını mahvetti. Arakne karşısında Athena’nın olduğunu fark edince içini bir korku kapladı. Oradan kaçan genç kız bu duruma dayanamayıp intihar etti. Daha sonra Athena, Arakne’ye acıdı ve onu bir örümcek silüetinde yeniden hayata getirdi. Örümceğin ağ örme yeteneğini bu sayede Arakne’den aldığına inanılır.
“Sen ölmeyeceksin fakat benimle boy ölçüşme cesaretini gösterdiğin için hayatını ağ üstünde asılı olarak geçireceksin.”
Bir örümcek bedeninde tekrar hayat bulan Arakne, Athena’yı ve çocuklarını asla rahat bırakmayacağını söyleyerek tanrıçayı lanetledi. İşte bu yüzden Athena melezleri örümceklerden çok korkardı.
Örümcek kadının hikâyesi böyleyken günümüzde yaygın olarak görülen fobilerden örümcek korkusu fobisine, Araknofobi veya Yunancada örümcek korkusu anlamına gelen Araknofobya denilmektedir.
“Sabahın erken saatlerinde çiy damlalarıyla kaplı çok boyutlu bir örümcek ağı hayal edin. Ve her çiy damlası diğer tüm çiy damlalarının yansımasını içerir. Ve yansıyan her çiy damlasında, diğer tüm çiy damlalarının yansımaları o yansımada. Ve yani ad infinitum. Bu, Budist’in bir görüntüdeki evren anlayışıdır” (Watts).
Kaynakça
“Athena Efsaneleri: Arachne”. Mitolojik Sayfalar, 11 Ağustos 2017, http://mitolojiksayfalar.blogspot.com/2017/08/athena-efsaneleri-arachne.html. 24 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.
“Örümceklerin kültürel tasviri”. Stringfixer, https://stringfixer.com/tr/Cultural_depictions_of_spiders. 24 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.
Watts, Alan. “Alan Watts Podcast – Orta Yolun İzlenmesi #3”. SimpleTouch, 31 Ağustos 2008, https://www.simpletouchsoftware.com/podcasts/alanwattsapp/. 24 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.
Jasgalsaikhan, Bolor. “Greek Mythological Creatures That Combine Female Beauty and Beastly Ugliness”. DailyArt, 18 Mayıs 2022, https://www.dailyartmagazine.com/greek-mythological-creatures/. 24 Temmuz 2022 tarihinde erişildi.
awesome