Müze gezmek pek çoğumuz için çok keyfili bir aktivite. Daha önce deneyimlemediğimiz şeyleri deneyimleme, üzerine düşünmediğimiz şeyler için düşünme ya da tarihsel geçmişte yaşanan durum ve olayları anlayabilme fırsatı sunuyor. Özellikle o müze yeni açılmışsa ve daha önce hiç karşılaşmadığınız türden bir müze ise edindiğiniz deneyim çok daha anlamlı oluyor. Girişimizden anlamışsınızdır ama biz yine de açıklayalım; bu yazımızda sizinle Türkiye’de bir ilk olan müzeden bahsedeceğiz: Kelime Müzesinden.
Kelime Müzesi, Türkiye’de Şermin Yaşar tarafından bir yıllık uğraşların sonunda 26 Eylül 2022’de Ankara’da açıldı. Ankara’nın Altındağ ilçesinde bulunuyor ve ulaşımı da oldukça kolay. Müze üç katlı ve çok da büyük değil. Çok büyük olmamasına karşın bir o kadar da dolu dolu. Gezmek için en az 2 saatinizi bu müzeye ayırmanız gerekiyor.
Peki nedir bu Kelime Müzesi? Neden herkes bu kadar konuşuyor? Müzenin içinde neler var? Şermin Yaşar neden bir senedir bu müze için bu kadar uğraşmış? Biz sizler için müzeyi ziyaret ettik ve bu soruların yanıtlarını bulmaya çalıştık. Gelin bu soruların cevaplarına yazımızın devamında beraber bakalım.
Kendi Yaşantımızda Kullandığımız Kelimeler Sadece Kelime mi?
Gündelik yaşantımızda kurduğumuz cümlelerde birden fazla kelime kullanıyoruz. Bu kelimelerin anlamlarına, derinliklerine bizde çağrıştırdıklarına gündelik hayat telaşından çok odaklanamayabiliyoruz. İşte Kelime Müzesi de tam olarak bu amaca hizmet ediyor aslında. Basit gibi görünen kelimelerin aslında basit bir kelime olmadığını, o kelimlerin birer hikâyesi olduğunu somut bir şekilde bize gösteriyor. 
Her kelime, farklı objelerle somutlaştırarak verilmiş. Objelerin hemen yanında bir de çok da uzun olmayan ama üzerine de şöyle bir 10 dakika düşündüren metinler eklenmiş. Kafanızda somutlaşması için bu söylediklerimizi hemen örneklendirelim; mesela “kapı” kelimesi. Kapı kelimesi günlük hayatımızda sürekli kullandığımız, aslında bir nesneye verilmiş bir isim değil mi? Kelime Müzesini ziyaret ettikten sonra cevabınız “değil” olacak. Çünkü Şermin Yaşar, kapı kelimesinin aslında o kadar da sıradan bir kelime olmadığını bize çok güzel ifade ediyor. Kapı kelimesi kapma, kapanmak, bitişmek fiilinden geliyor ve aynı kökten gelen bir diğer kelime de kapuşmak.
Kapuşmak kelimesi mi? O da ne? Kapuşmak bugün kullandığımız kavuşmak kelimesinin değişime uğramamış hali. 
Ya da sıkça duyduğumuz bir başka kelime “kuş yuvası” kelimesi. İlk okuduğunuzda “ya bu kelimenin de derin bir anlamı yoktur herhalde.” diyebilirsiniz lakin Kelime Müzesinde bu kelimenin de derin bir anlamı var. Kuş yuvası, kuş kendi evini yapınca kullanılır, eğer bir insan tarafından yapılıyorsa o da kuş evi olarak isimlendirilir. Bu ikisi arasında bir ayrım var. Sonrasında hemen düşünmemiz için bir soru geliyor; peki biz “insanın evine ne zaman ev ne zaman yuva diyoruz?”
Müzeyi yavaş yavaş gezerken ve kelimlerin ne anlama geldiklerini öğrenirken aslında kendi yaşantımızda kullandığımız yüzlerce kelimenin sadece bir kelime olmadığını hepsinin temelde farklı manalar taşıyabildiğini görebiliyoruz.
Her Kelime Kendi Manasını İçinde Taşır
Deyimleri ya da atasözlerini çok sık kullanır mısınız? Eğer kullanıyorsanız kelime kökenlerinin daha önce nereden geldiğini hiç düşündünüz mü? Mesela kaş yaparken göz çıkarmak deyiminin aslında kelime kökeni olarak rastık kelimesinden geldiğini biliyor muydunuz? Rastık, kadınların kaşlarını ve gözlerini boyamak için kullandığı bir çeşit sürme. Bu sürmeyi kaş yaparken kullanırken talihsiz şekilde elden kayıp göze batması bu deyimi ortaya çıkarmış.
Bir başka örnek de faka basmak. Fak kelimesi tuzak demek. Kuş avlamak için kurdukları tuzaklara verilen bir isim. Peki güvercin kelimesi nereden geliyor? Biz kelime kökenini öğrendiğimizde çok şaşırdık, muhtemelen siz de şaşıracaksınız. Güvercin kelimesi kuşun kanadından gelen bir kelime. Köğermek, göğermekten geliyor ve gökyüzüne çıktıkça göğe ait olmak, gökleşmek mavileşmek gibi derin manalar taşıyor.
Tiridine Bandım türküsünü hepimiz biliyoruz, bir yerlerde duymuşuzdur. Tiridine tiridine bandım, bedava mı sandın para verip aldım, nakaratında geçen “tirit” kelimesinin aslında ekmekle yapılan etli bir yemek olduğunu biliyor muydunuz? Evet, tirit gerçekten etli bir yemek ve suyuna banılıp yenebiliyormuş da. Erkin Koray’ın Öyle Bir geçer Zaman ki şarkısında yer alan “Öyle bir geçer zamanki, dediğim aynıyla vaki” sözlerindeki vakinin olan olmuş anlamına geldiğini daha önce duydunuz mu?
Verdiğimiz örneklerde de gördüğünüz gibi her kelime kendi manasını içinde taşıyor ve müze, her kelimeye başka bir pencereden bakmamız gerektiğini bize çok net bir şekilde söylüyor.
Yolunuz Her An Tanıdık Bir Yazar İle Kesişebilir
Müzede usul usul dolaşırken yolunuz bir anda Sait Faik Abasıyanık ya da Melih Cevdet Anday ile kesişebilir. Sait Faik için ayrılan özel bir alan var. Bu alanda kağıttan gemilere yazılan kitap isimlerini ve Şermin Yaşar’ın almış olduğu Sait Faik Hikâye Armağanı ödülünü görebilirsiniz. Şermin Yaşar “Deli Tarla” kitabıyla bu ödüle layık görülmüştü. 
Yolunuz ayrıca çok sık Şermin Yaşar ile de kesişecek. Özellikle “Dedemin Bakkalı” kitabını okuduysanız ve sevdiyseniz sizi mutlu edecek bir detay da müzede yer alıyor. Kitap için özel bir alan yapılmış. Kitap için kullandığı gerçek bakkal defteri de alanda yer alıyor. 
Doğrusu Aslında Böyle miymiş?
Ateşten Gömlek denildiğinde aklınıza gelen şey Halide Edip Adıvar’ın romanı olabilir. Ama müzeyi ziyaret ettikten sonra aklınıza gelen sadece bu olmayacak. Çünkü müzede Ateşten Gömlek için ayrılmış bir alan var. Bu alan özellikle 2010’lu yıllarda ilköğretim ya da lise okuyanların çok hoşuna gidecek bir detay içeriyor olabilir. Çünkü Ateşten Gömlek vurgusu, gerçekten beyaz bir okul gömleği üzerine yazılan belli alıntılar ve sözlerle yer verilmiş. 
Bunların dışında müzede o aslında “O Öyle değil böyle” köşeside yer alıyor. Yüzlerce kelime hem yanlış hem doğru yazımlarıyla verilmiş. O kelimelerin birleşimine uzaktan baktığınızda da bütününde Öyle Değil Böyle yazdığını görebiliyorsunuz.
Müzenin etkileyeci kısımlarından biri de açılabilir kelime anksilopedileri. A’dan Z’ye kadar bir kelime anksilopedisi var. Her harfte bir alıntı ve o alıntıdan bir kelimenin anlamına yer verilmiş. Daha önce farkına varmadığınız ama gördüğünüzde “Aaa bunun anlamı da bu muymuş ya” diyeceğiniz kelimeler olduğuna çok eminiz. Yüzlerce kelimeden oluşan giysiler, çeşitli tablolar, tabloların yanında küçük pasajlar halinde verilen bilgiler ve daha nicesiyle Kelime Müzesi ilmek ilmek işlenmiş. 
Eğer Ankara’da yaşıyorsanız ya da yolunuz Ankara’ya düşerse müzeyi ziyaret etmenizi şiddetle tavsiye ediyoruz. Bununla beraber bir kere gezmekle doyamayabilir, bir daha gidip uzun uzun incelemek isteyebilirsiniz.
