Dünyada ve Türkiye’de müzik videoları ilk kez 1960’larda ortaya çıktı. Basit ve düşük bütçeli olan bu videolar, genellikle sanatçıların katıldıkları programlarda sergiledikleri performanslardan oluşuyordu. 1980’li yıllarda bir müzik televizyon kanalı olan MTV’nin ilgi toplaması sayesinde video prodüksiyonunda teknolojik gelişmeler elde edildi. Daha uygun maliyetle klip çıkarmak mümkün olduğu için pek çok sanatçı şarkılarını görsel hikâye aracılığıyla sevenleriyle buluşturdu. Müzik videoları aynı zamanda sanatçıların dinleyicilerle buluşması için bir reklam aracı hâline geldi.
2000’lerde internetin yaygınlaşmasıyla müzik videolarına erişim kolaylaştı. YouTube gibi platformlar aracılığıyla paylaşılan müzik videoları, bağımsız sanatçıların da işlerini sergilemesi için bir platform oluşturdu.
İlginç konseptler ve en güncel teknolojik gelişmelerle hazırlanmaya çalışan müzik videolarının en akılda kalıcı konseptlerinden biri de elbette ki animasyon kullanımı. 80’li ve 90’lı yıllarda A-ha’nın Take On Me, Radiohead’in Paranoid Android ve Daft Punk’ın One More Time müzik videolarında kullanılan animasyon tekniği, ilerleyen yıllarda Türkiye’de de kendini gösterdi.
2000’li yılların başından 2010’lara doğru olan bu dönemde, birçok sanatçı bu furyaya katıldı. Peki, bu tekniğin kullanıldığı Türkçe şarkılar neler?
1. Belki Alışmam Lazım – Duman
1999 yılında kurulan Duman grubu, Türkiye’nin en sevilen Rock gruplarından biridir. 2002 yılında çıkardıkları ikinci stüdyo albümleriyle aynı adı taşıyan şarkıları Belki Alışmam Lazım, albümün en çok ilgi çeken şarkısı olmasa da müzik videosuyla akıllara kazanmıştır. Hacettepe Üniversitesi Grafik bölümünde okuyan Emrah Sönmez, bitirme tezi için bu animasyonu hazırlamasıyla ortaya bu müzik videosu ortaya çıkıyor. Grup üyelerinin animasyon hallerini izleten sürreal ve kanlı müzik videosu, izleyenleri ilginç bir yolculuğa çıkarıyor.
2. Kupa Kızı ve Sinek Valesi – Teoman
Kupa Kızı ve Sinek Valesi, Teoman‘ın kendi ismini taşıyan beşinci albümünde yer alır. Animasyon bir müzik videosuna da sahip olan bu şarkı, herkesin bildiği, çok severek dinlediği ve birçok dizide de soundtrack olarak kullanıldığını gördüğü şarkılardan biri.
3. Uyan – Mor ve Ötesi
Mor ve Ötesi, 1995’te kurulmuş alternatif rock grubudur. Yayımlandığı dönemde 500.000 satarak “Türkiye’de En Çok Satan Rock Albümü” ünvanını taşıyan Dünya Yalan Söylüyor, grubun dördüncü albümüdür. Bu albümde yer alan Uyan şarkısının videosu, Andrei Khrzhanovsky‘nin yönettiği, 1968 yapımı Sovyet animasyon kısa filmi olan Steklyannaya Garmonika‘dan alınan kliplerden oluşur. Perestroyka’ya kadar SSCB’de yasaklanmış olmasıyla bilenen bu kısa film, birçok sanat eserine göndermeler içeren eşsiz ve gerçeküstü bir animasyondur.
4. Bir Kadın Çizeceksin – maNga
2001 yılında kurulan müzik grubu maNga‘nın, grupla aynı adı taşıyan ilk albümünde yer alan Bir Kadın Çizeceksin, hem animasyon müzik videosuyla hem de FIFA06 soundtrack’inde yer almasıyla bilinen parçalardan biridir. Müzik videosu bir oyun havasında ilerleyen bu şarkıda, grup üyeleri ve grubun maskotu Spa da yer alıyor. Üç boyutlu bu müzik videosu Emrah Gündüz, Gümrah Oymak ve Atalay Açık tarafından yaratılmış.
5. Dursun Zaman – maNga
Yine maNga‘nın 2004 yılında grupla aynı adı taşıyan albümden bir parça olan Dursun Zaman, Göksel‘in de yer aldığı bir şarkıdır. Bu kez bir çizgi romanı andıran animasyon müzik videosunda bir kez daha Spa yer alıyor. Kaan Demirçelik ve Cengiz Ergökçe bu animasyonları oluşturmuş.
6. Ben Aptal Mıyım – Nil Karaibrahimgil
Nil Karaibrahimgil‘in ikinci stüdyo albümü Nil FM‘de yer alan şarkısı Ben Aptal Mıyım, line art ile oluşturulan sade bir animasyona imza atıyor.
7. Hayko Cepkin – Sıkı Tutun
Sıkı Tutun şarkısı, Hayko Cepkin‘in ikinci stüdyo albümü olan Tanışma Bitti‘de yer alır. Müzik videosu yapmaktan yorulduğunu söyleyen Hayko Cepkin’in hayranı olan Ankaralı üniversite öğrencileri, her şeyi kendilerinin halledeceklerini söyleyip bu animasyonu ortaya çıkarmış. Bir kaç renkten oluşan renk paleti ve sade çizim tarzıyla izlemesi keyifli animasyon müzik videolarından biri.
8. Mor Yazma – Umut Kaya
Detone adlı grubun vokalistliğini yapmış şarkıcı ve söz yazarı Umut Kaya, solo olarak kariyerine devam ederken kendi adını taşıyan ilk stüdyo albümünü 2008 yılında yayımlamıştır. Mor Yazma, Umut Kaya’nın ilk stüdyo albümündeki ses getiren parçalardan biridir. Neşeli ritmi ve dile dolanan sözleriyle bilinen bu şarkı, eğlenceli müzik videosuyla da dinleyenleri kendine çekti.
9. Beni Bırakma – Feridun Düzağaç
Beni Bırakma, Feridun Düzağaç‘ın altıncı albümü Uykusuz Masallar‘da yer alan şarkılardan biridir. Şarkının müzik videosu ise 2006 yapımı bir Fransız kısa filmi olan La Chute de l’ange‘dır.
10. Hepsine Ne Fena – Büyük Ev Ablukada
Büyük Ev Ablukada‘nın üçüncü stüdyo albümü Fırtınayt‘taki şarkılarından biri olan Hepsine Ne Fena, listedeki diğer yazıların aksine ne 2000-2010 döneminde yayımlandı ne de müzik videosunun çoğunluğu animasyondan oluşuyor. Grubun animasyon müzik videosu yapmak istemesi üzerine klibi yöneten Fatih Yılmaz, arkadaşı Kutberk Kaya ile birlikte müzik videosunun 3:40’tan itibaren izleyebileceğiniz animasyon kısmını oluşturuyor.
