Airbnb, lüks otellere veya uygun fiyatlı hostellere karşın, geniş fiyat ve imkân skalasıyla hayatımıza giren bir konaklama platformunun ismidir. Airbnb evler, özellikle otellerin şehir merkezinden uzakta yer almaları nedeniyle, seyahat ettikleri şehrin tam göbeğinde bir yer arayan gezginler için güzel bir alternatif olmakla birlikte evde olmanın verdiği güven hissini sevenler için de vazgeçilmez bir seçenek hâline geliyor. Kimi zaman yemek yaptığımız, kimi zaman kıvrılıp uykulu gözlerle bir şeyler izlediğimiz bu şirin evlerde, seyahatimizin büyülü ve yorucu atmosferinden soyutlanarak kendimize evimizde hissettiren rutinler yaratıyoruz.
Airbnb evlerin mutfak masaları, banyo fayansları veya kanepeleriyle kurduğumuz geçici bağlar; çeşitli deneyimler edindiğimiz o şehirden buruk bir duyguyla ayrılmamıza sebep olurken aslında insanlar olarak geçici yerleri benimsemeye ne kadar yatkın olduğumuzu gösteriyor. Peki, Airbnb evleri bu kadar benimsememiz binlerce insanın yaşadığı bir tesadüf mü yoksa altında bazı insani nedenler mi yatıyor? Bu yazıda, daha önce birkaç bin insanın yemek yediği, konuşup dertleştiği veya belki de hiç fark etmediği masalar üzerinden mekânın psikolojisi hakkında konuşurken kendi gözlem ve deneyimlerimden bahsedeceğim.
Geçici Evlerimizdeki Aidiyet Hissi
Primatlardan insana evrim sürecimiz tamamlandığından beri modern insan türü olarak o anda içinde bulunduğumuz veya yaşadığımız, genellikle üstü kapalı duvarlarla çevrili yerlere ev diyor, hatta bu evleri birer yuva hâline getirip dekore ediyor ve kişiselleştiriyoruz. Evlerimiz, genel olarak içinde yıllarca yaşamamız için oluşturulmuş ve aidiyet hissimize hizmet eden yerler olsa da beynimiz bazen geçici mekânları da ev olarak algılıyor.
Genellikle bir tüketim unsuruna veya kalıcı olmayan deneyimlere hizmet eden bazı mekânlar non place yani yer olmayan geçici mekânlara örnek olmakla birlikte, kişiselleştirilmiş deneyimler yaşayıp bağ kurduğumuz ve tekrar tekrar ziyaret etmek isteyebileceğimiz yerlere dönüşebiliyor. Airbnb evler de bu geçici mekânların, tanımından sıyrılıp bizi gerçekten evimizde hissettiren özelliklere sahip olduğunun kanıtı olabiliyor.
Airbnb evlerde konaklarken her gün telefonumuzu şarj ettiğimiz priz, çantamızı koyduğumuz kanepe, evimizdekine benzemeyen yatak veya geceleri en sevdiğimiz filmi defalarca izlediğimiz o televizyon, evde olmaya ihtiyaç duyduğumuz zamanlarda geçici rutinler oluşturmamıza izin veriyor. Bu önemsiz görünen küçük detaylar, birkaç günlüğüne tuttuğumuz o evi gerçek bir yer statüsüne taşıyor.
Airbnb Evimizin Mutfak Masası
Airbnb’den bir ev kiralarken genelde o evde çok vakit geçirmeyeceğimizi çünkü zamanımızın büyük bir kısmını yeni iniş yaptığımız şehri keşfetmekle harcayacağımızı düşünüyoruz, bu yüzden birkaç günlük konaklayacağımız evi tutarken gerçek bir ev kriteri aramıyoruz.
Airbnb evlerini kiralarken dikkat edilen noktaları onayımızdan geçirdikten sonra evde ilk gördüğümüz şey genellikle bu şirin evlerimizin eşyaları oluyor: Küçük bir mutfak masası, bar sandalyeleri, bardaklar ve mumlar. Arkadaşlarımızla en keyifli anlarımızı, keşfetmenin tadını çıkardığımız şehrin sokaklarında geçireceğimizi sanırken aslında en unutulmaz anlarımızın bizi misafir eden evin mutfak masasının etrafında attığımız kahkahalarda gizli olduğunu çoğunlukla unutuyoruz.
Airbnb evimizin mutfak masası, şeklen ve hacmen kiraladığımız evin özelliklerine göre değişken olsa da o masanın etrafında her gün geçirdiğimiz birkaç dakikanın, atıştırdığımız yiyeceklerin tadı hep aynı kalmaya devam ediyor. Bizim çoğu zaman güzel dakikalarımızın ana kahramanı olan mutfak masasının etrafında kaç kişinin daha aynı aidiyet duygusunu yaşadığı düşüncesi bize, hiç tanışmadığımız insanlarla aynı yerlere temas etmiş olmanın da etkisiyle bir paydaşlık kurma alanı tanıyor.
Rutinleri Terk Etmenin Kısır Döngüsü
Airbnb evlerimizde, düşündüğümüzden çok daha fazla alışkanlık ediniyoruz. Kimi zaman sadece evden çıkıp gitmek olan bu alışkanlıklar, bir mutfak masasının etrafında yediğimiz gece atıştırmalıklarına veya konuştuğumuz dünyevi konulara evrilebiliyor. Bağ kurma davranışımızın zaman zaman köreldiği modern dünyada Airbnb evler, bizlere geçici aidiyet hissini tattırarak aslında duyguların mekân ve eşyalar arasında dolandığını gösteriyor. Airbnb’de belki de sadece yüksek puanlı diye tercih ettiğimiz evler, bizlere insanlar olarak ait olma hissine ne kadar ihtiyaç duyduğumuzu kanıtlayarak duygusal bir aktör rolü oynuyor.
Bağlanıp ait olduğumuzu hissettiğimiz bu evlerden ayrılırken sadece güzel dekore edilmiş bir yerden ayrılmanın ufak çaplı hüznünü yaşamıyor, edindiğimiz alışkanlıklarımızdan vazgeçtiğimiz için de oldukça zorlanıyoruz. Airbnb evler, bu noktada bizlere evden ayrılmanın ufak bir simülasyonunu yaşatırken bizleri asla son bulmayacak vedaların kısır döngüsüne de sokuyor.
Biriktirdiğimiz yüzlerce anı, aldığımız birkaç parça eşya ve uygulamaya verdiğimiz birkaç yıldız sonrası, bir sonraki seyahatimizin öncekine pek de benzemeyecek olan mutfak masasında da benzer senaryoları yaşayacağımızı bilmemizi sağlıyor. Uzun süreli rutinlerimize dönmenin verdiği buruk bir sevinçle, asıl yaşadığımız yer olan evimize doğru yola koyuluyor ve mutfak masasını hep güzel hatırlıyoruz.
Kaynakça
“Archaeologies of Place: Places, non-places and supermodernity: on the issues of rooting and uprooting”. brown.edu. Web. 27.07.2025
“Tiflis’in Merkezinde Benzersiz Daire”. Airbnb. Web. 27.07.2025
Auge, Marc. Introduction to an Anthropology of Supermodernity. Çev. John Howe. Verso Yayınları, 1995. sf. 75-92. Web. 27.07.2025
Ahmed, Sara. “Communities that Feel: Intensity, Difference
and Attachment”. Conference Proceedings for affective encounters: rethinking embodiment in feminist media studies. Lancaster University, 2004. sf. 10-25. Web. 27.07.2025
