Grubun isim hikayesini anlatırken: “Mavi’yi, huzur uyum ve birlik anlamından, ışıkları ise gelecek yıllara örnek olabilmek, ışık verebilmek için Atatürk’ün mavi gözlerinden esinlenerek koyduk.” diyor Metin Yavuzdoğan. Bugün biz de sizlere, Mavi Işıklar‘ın hayat hikayesini anlatacağız.
Kimdirler?
7 Eylül 1964’te, İstanbul Erkek Lisesi öğrencilerinden iki kardeş, Metin (piyano) ve Çetin (basgitar) Yılmazdoğan ile Nejat Toksoy‘un (vokal) liderlik ederek kurduğu Mavi Işıklar’ın bünyesine sonrasında Zamir Manisa (davul) ve Cihat Günaydın (gitar) da dahil olur. R&B, beat, underground, saykodelik tarzlarında repertualar geliştirirler. Ülke çapında birçok başarıya imza atarlar fakat 1971’de grubun faaliyetleri durma noktasına gelir ve sonrasında kariyerlerinin devamı için farklı yollar seçerler.
Mavi Işıklar, o dönemler Türkiye için çok yabancı olan beat/rock müziğini çok iyi bir şekilde icra ederler ve aktif oldukları yıllar boyunca, Türk halkını o dönemin modern müzik tarzları ile buluştururlar. Grubun yola çıkış amacı kendi yabancı şarkılarını yazarak besteleyip dinleyici ile buluşturmaktır fakat ilk senelerde bunu gerçekleştiremezler. Bir süre folk düzenlemeleri yapan grup, daha sonra yabancı şarkıları özgün sözler yazarak Türkçe’ye uyarlamaya başlar. Uyarladıkları şarkılar arasında dönemin en çok çalan yabancı gruplarından The Beatles da bulunur. Uyarlanan şarkıların Türkçe sözleri Atilla Akman, Ülkü Aker ve daha sonra Yeşim Demirci tarafından yazılır. Bu dönemde kendi bestelerini yapmaktan uzaktılar ama müzikal yetenekleri ve tarzlarıyla insanların ilgisini çekerler. Sonrasında ise birbiri ardına binlerce plak satmayı ve muhafazakâr Anadolu kasabalarında bile bu özgün halleri ile sevilmeyi başarırlar.
Etkin Yılları (’64- ’71)
1960’lı yıllarda gazetelerin düzenlediği çok sesli grup yarışmaları, genç sanatçıları yabancı şarkılardan esinlenerek yeni Türk parçalar çıkarmaya ya da Türk kültürü ile yabancı tınılarını birleştirip ortaya aranje parçalar çıkarmaya teşvik eder. Mavi Işıklar da, yeni kuruldukları 1964 yılında, Tercüman gazetesinin bir organizasyonunda sahne alırlar. Dinleyiciler tarafından çok beğenilen Mavi Işıklar, Lale Sineması‘ndan teklif alır ve burada düzenli olarak çalmaya başlarlar.
Hürriyet‘in ilkini 1965’te gerçekleştirdiği Altın Mikrofon Şarkı Yarışması‘nda ilk 10’a giren tüm eserler 45’lik olarak yayınlanır. Plakların bir yüzünde yarışma parçaları diğer yüzünde ise yine Türk folklor türünden bir parça yer alır. Mavi Işıklar ise 1965 ve 1966 yıllarında bu yarışmaya katılır ve ikisinde de ikincilik ödülünü kazanırlar. Bunun sonucu olarak da 1965 yılında “Helvacı/Kanamam” ve 1966 yılında “Çayır Çimen Geze Geze/Pınarbaşı” single’ları Hürriyet tarafından yayınlanır. Sonrasında turne ve konser teklifleri alan Mavi Işıklar, İstanbul kulüplerinden Kazablanka‘da çalmaya başlar.
Turne ve konser performanslarının yanı sıra, yine 1965 yılında, Fatma Girik‘in başrolünde yer aldığı bir Muzaffer Arslan filmi olan Şeker Gibi Kızlar filminin müziklerini yaparlar ve filmde küçük rollerde yer alırlar. Filmde Fatma Girik’in söylediği bir şarkı, sonrasında “Oyna Yarim Oyna” adıyla 45’lik olarak çıkarılır.
1966 yılında ise Odeon firması için “Johnny Be Goode/Justine” single’ını kaydederler.
En yüksek popülariteye 1968 yılında ulaşırlar. Lübnanlı grup The Cedars‘ın, For Your Information şarkısına Atilla Akman bir uyarlama yapar ve ortaya “İyi Düşün Taşın” şarkısı çıkar. Arkasından “Ain’t That So” şarkısını da kaydederek 1968’de ilk uzunçalarlarını çıkarırlar. Bu EP’nin piyasaya çıkması ile Mavi Işıklar yaptıkları iş ile muhteşem bir beğeni kazanır. Aynı yılın sonuna doğru, tümü Türkçe sözlerden oluşan “Ağla Çocuk/Giresun Kayıkları” şarkılarının yer aldığı bir plak daha çıkarırlar.
1969’da Topkapı festivalinde 1. olan şarkıları “Üsküdar/Büyük Babam Der Ki“yi piyasaya sürerler. Yine aynı yıl, The Doors‘tan “Light My Fire“, The Beatles’tan “Ob-La-Di Ob-La-Da” coverlarını ve “Güldalı ’69” şarkısını içeren bir plak daha çıkarırlar ve tüm bu eserleri 70’lere kadar kendilerine ün katar.
1970 senesinde “Venüs ve Aşk/Gitme Kal“ın ardından, Fikret Ural ve Atilla Şimşek ile kaydettikleri “Sevgilim/Zaman” plaklarını yayınlarlar.
Mavi Işıklar’ın son single’ı “Aşk Çiçeği/Yaramaz Ne Oldu Sana” 1971 yılında kaydedilir. Albümün yayınlanmasının ardından vokalist Nejat Toksoy ve klavyeci Metin Yavuzdoğan zorunlu askerlik hizmeti için askere gider. Eski kadrodan Çetin Yavuzdoğan’ın kalmasıyla Mavi Işıklar, Atilla Şimşek, Koko Kalender ve Nuri Kurtçebe‘nin katılımıyla sahne alır. Son kadro 1971 sonlarında toplandığında grup Çetin Yavuzdoğan (basgitar), Ulvi Kırımlı (klavye), Serhat Atuk (gitar), Tayfun Sağesen (vokal) ve Atilla Şimşek (davul) ile sahne alır. Ancak bu kadro Nejat ve Metin’in gelişiyle değişime uğrar.
Son kadrosuyla beraber Mavi Işıklar piyasaya çıkarmak için iki single daha planlar. İlki “Köy Kızı/Daldalan” ve ikincisi “Bir Damla Yaşsın/Hayal Gibi” olan bu single’lar hiçbir zaman yayınlanmaz ve Mavi Işıklar müzikal performanslarına son verir. Daha sonra 1976’da grup tekrar kurulur ancak kayıt ve performans yapmadan dağılır. Bunun nedenleri bazı kaynaklarda arabesk türünün yaygınlaşıp popülerleşmesi, bazılarında ise ülkenin politik durumunun sanatçıları farklı kariyer yolları denemeye itmesi olarak bahsedilir.
2000’ler
2000 yılında grup bir internet topluluğunun organizasyonunda tekrar sahne alır. Eski kadro bir isim eksik olarak sahne alırken Zamir Manisa’nın ABD’de olması nedeniyle eski üyelerden Atilla Şimşek sahneye eşlik eder.
Mavi Işıklar, 2002 yılında Ada Müzik‘ten çıkan 19 parçalık albümüyle dönemin genç müzik severleriyle tekrardan buluşurken kendi akranlarına da nostalji yaşatır. Şarkıları ise yeniden düzenlenip yıllar içinde yeni basım plak olarak piyasaya sürülmeye devam etmektedir.
Mavi Işıklar, çıktıkları bu yolculukta, modern Türk müziği için kulaklarımızı değişime hazırlayan, bize değişik tınıları tanıtan ve bu amaçlarını başarı ile noktalayan bir grup. Gerek eski filmlerinde ya da dönem dizi veya filmlerinde kendilerine rastlayıp hayranı olmuş insanlar gerek döneminde kendilerini dinleyerek eğlenceli vakit geçirmiş insanlar için müzik tarihimizdeki etki ve önemi tartışılmaz. Başta aramızdan ayrılan Cihat Günaydın ve Nejat Toksoy olmak üzere, tüm grup üyelerini sevgi ve saygı ile anarken, bize miras bıraktıkları tüm eserler için kendilerine teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Kaynakça:
- Mavi Işıklar adını nereden almıştı – Dailymotion Video
- ‘Bir Nota Bin Hatıra ‘ belgeseli Mavi Işıklar ve Nejat Toksoy anısına 🙏2.Bölüm – YouTube
- Mavi işıklar Belgeseli – Bir Varmış Bir Yokmuş | İzlesene.com (izlesene.com)
- Türkiye’nin The Beatles grubu “Mavi Işıklar”| Haberler (gazetekadikoy.com.tr)
- Mavi Işıklar Discography | Discogs
- Turkpopmuzik.net – Sanatçı – Mavi Işıklar (Grup)
- 60’ları Kasıp Kavuran Beat Müziği Grubu: “Mavi Işıklar” – Çerezzine! (cerezzine.com)
