Ece Temelkuran, 1973 yılında İzmir’de doğmuştur. Henüz Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde iken yirmi yılı aşkın süredir yaptığı gazetecilik ve köşe yazarlığına adım atmıştır. Kitapları yurt içinde ve yurt dışında ün yapmıştır. Avrupa Yeni Büyükelçisi Ödülü, Edinburgh Uluslararası Roman Ödülü gibi ödüller almıştır. 2016’dan sonra İngilizce kitaplar da yazmaya başlamıştır. Kitaplarının bazıları şunlardır: Bütün Kadınların Kafası Karışıktır, Muz Sesleri, Düğümlere Üfleyen Kadınlar, Devir-Dilsiz Kuyular Zamanı.
1- Güçlü Kadın Profilini Çok İyi Çizmesi
“Ruhları sünnet edilmiş kadınlar. Sonsuza kadar sabırlı kadınlar. Artık konuşmadıkları için onları anlayamıyoruz.” -Bütün Kadınların Kafası Karışıktır
Ece Temelkuran yazılarının büyük çoğunluğunda kadınları ön planda tutmuş, onların sorunlarına değinmiştir. Yazar, eserlerinde özellikle Orta Doğu‘da kadının rolünü, karşılaştığı baskıları ve gerilim dolu ortamdaki kadınların ruh hallerini gerek romanlarıyla gerek köşe yazılarıyla okurlarına sunmuştur.
2- Orta Doğu’yu Bütün Gerçeklikleri ile Anlatması
“Orta Doğu’nun kötü bir huyudur: Kimse daha güzel şeyler yapmasın, herkes aynı çamurun içinde onlarla birlikte debelensin isterler. Güzel olan her şeye saldırırlar ki herkes onlar kadar çirkin olsun. Çirkin olmazsan kendilerinden saymazlar.” -Bu da Geçer
Ece Temelkuran’ın Orta Doğu’yu bu kadar güzel anlatmasında şüphesiz orada yaptığı gazetecilik tecrübesinin payı vardır. Yazar bölgedeki sürekli savaş halini köşe yazılarında anlatmıştır. Öte yandan Orta Doğu’nun içinde bulunduğu kaotik yapının kadınlar üzerindeki etkisini de pas geçmemiştir.
Özellikle Beyrut, yazarın hayatında önemli bir yer tutmuştur. İlk romanı Muz Sesleri sayesinde yazar bizlere Beyrut’u tanıtmıştır. Bir röportajında “O kadar evsizim ki Beyrut karşıladı beni, evsizliğimi (web).” der.
3- İnsanlığa İnanç Aşılaması
“Bu yüzden, Umut Restoranı menüsünü okurken sizi şefkatle okşayan bir el değil benimki. Menüyü elinizden alıyorum ve parmağımı göğsünüze dayayarak ‘Sana inanıyorum,’ diyorum, ‘Ve sen de bana inanabilirsin… İnanmalısın.” -Hep Beraber
Hep Beraber adlı kitabında yazar, umut etmek ve inanç kavramları üzerinde mekik dokumuştur. Ona göre umut insanı harekete geçiren bir duygu değildir. Öte yandan inancın da şifresi olarak görmüştür umudu. İnancın karşısında savaşmayı; özellikle kaybedecek bir şeyinin olmadığını bilen, inançlı kişinin karşısında savaşmanın nafile olduğunu söylemiştir bizlere.
4- Yaşananları Çocuk Karakterler Üzerinden Yansıtması
“Annemin kolunu öptüm. Kırık ya ondan. Çok kırık ama. Öpünce geçmeyecek. Yeni kanat lazım belki de.” -Devir
Özellikle Devir adlı romanında Ali ve Ayşe karakterlerini kullanarak yetişkinlerin sıkıntılarını, sorunlarını ve en önemlisi 12 Eylül darbesini çocuk penceresinden okurlarına sunmuştur. Çocukların farklı dünyasını bizlere başarıyla göstermiştir.
Kuğu metaforu üzerinden darbe dönemi öncesi yaşanan gerilim dolu ortamda insanların gösterişini okuruna yansıtmıştır. Bunu yaparken Ali ve Ayşe karakterleri ile düz bir eleştiri yazısı değil çocuk aklından durumun nasıl göründüğünü ve etkilerinin neler olduğunu anlatmaya çalışmıştır. Susmanın bir çözüm olmadığını ancak konuşa konuşa sorunların çözülebileceğini vurgulamıştır.
5- Sorunları Belirtmekle Kalmayıp Çözümlerine Odaklanması
“Bütün dünyadaki aç çocukların doyması, insanların ezilmemesi, kimsenin ağlamaması için bunları yapmak zorundayız. Bize düşen, öğrenmek ve insanları örgütlenmeye çağırmak. Sevgiler. Deniz.”- Bütün Kadınların Kafası Karışıktır
Dünyada çeşitli yazarlar, gazeteciler ve akademisyenler bir sorunu belirtmekle kalmayıp çözümü de birlikte sunarlar. Ece Temelkuran da bu kesime dahildir. O, her zaman yazılarında çözümü açık veya üstü kapalı bir şekilde okurlarına sunmayı başarmıştır. İnsanları konfor alanlarından uzaklaştırmayı, uyanmalarını ve haksızlık karşısında sessiz durmamalarını kendine amaç edinmiştir. En güçlü silah olan kalemi bu amaç uğruna kullanmıştır.
6- Çok Yönlü Bir Yazar Olması
Ece Temelkuran; kadın haklarından çocuklara, aşktan Orta Doğu’nun bahtsız kaderine kadar birçok konuyu okurlarına sunmayı başarmıştır. Tek bir temaya değil birden fazla temayı tek bir kitapta birleştirerek birden fazla kesimi kitaplarında birleştirmeyi başarmıştır.
Devir, belki de bu sebeple yazarın en önemli kitaplarından biri olmuştur. Darbe dönemindeki meclis olaylarını Önder‘den, aşk üçgenini Sevgi ve Önder karakterlerinden, ırkçılığın yarattığı sonuçları Hüseyin’den, 1970’li yılların ekonomik düzenini Aliye’den ve en önemlisi bunların hepsinin çocuk gözünden yansımalarını Ali ve Ayşe’den öğrendik.
Kaynakça
- Temelkuran,Ece, Hep Beraber-Kalpsiz Bir Dünyaya İnat, Everest Yayınları, 2021, s.33
- www.insanokur.org/ Erişim Tarihi: 25.08.2023 Web.
“Dur şimdi sen, yeter Dur bu kıyıda Kim bilir, belki bir gün, yeniden çıkarsın şimdi bilemeyeceğin bir yolculuğa.” demişti Kıyı Kitabı’nda Ece Temelkuran ve umudu her zaman diri tutmamız gerektiğini anlatıyordu bu söz benim için.Elbet bir gün ama mutlaka çıkacağız o yolculuğa,diye umuyorum. Ece Temelkuran hayranı bir okur olarak büyük bir keyifle okudum yazınızı. Tebrikler …