Hüzün; gönül üzgünlüğüdür, yorgunluğudur. Yorgunluğunu bir köşeye atıp onu yok sayarak değil de aldığın her nefeste anlamını biraz daha iyi anladığın şeydir hüzün. İnsan yaşamanın, zamanın hüzünle ortak dili konuştuğunu anladığında kendine bir yoldaş aramaya başlar. Çok uzağa gitmemeli, şiirler insana yoldaştır. Şiir; sevinmeyi, üzülmeyi, ağlamayı ve hüzünlenmeyi öğrenebildiğindir. Yormadan, sorgulamadan kelimelerin üzerinde gezinirken belki de bir şeylerden kaçmaya çalışırken yoluna ışık tutandır şiir. Evet hüzün dediğimizde aklımıza gelenler ne kadar üzülmekle ilgili de olsa, hüznün şiire ne kadar yakıştığını söylemeden geçemeyeceğiz çünkü şiirlerle hüzün birleştiğinde, hüzünlü şiirler kalbimizle birleştiğinde, biliriz ki o şiiri okuyan bir başka kişiyle kalbimiz de birleşir. Aynı cümlede aynı noktalara, aynı virgüllere bile üzülebildiğimiz insanlarla aynı hüzünlerin yoldaşları oluruz. İnceleyeceğimiz şiirlerde belki de aynı hissi yaşayacağız. Dileriz ki bir şiirlik kadar olsun hüznünüz. Keyifli okumalar dileriz.
1. Bu Gece En Hüzünlü Şiiri Yazabilirim – Pablo Neruda
“Bu gece en hüzünlü şiiri yazabilirim.
Yokluğunu düşünüp, yitmesine yanmakla
Duyup geceyi, onsuz daha engin geceyi.
Ota düşen çiy gibi, düşmekle şiir cana
Ne gelir elden, sevgim onu tutamadıysa.
Gece yıldız içinde, o yoldaş değil bana
Hepsi bu. uzaklarda şarkı söylüyor biri.
Yüreğim dayanmıyor yitmesine kolayca
Gözlerim arar onu, yaklaştırmak ister gibi
Yüreğim arar onu, o yoldaş değil bana”
Pablo Neruda bu güzel şiirinde bizlere kaybolan aşkını anlatır. Bazen bir ilişkinin bitmesi bizi yalnızlığa, hüzne yaklaştırır. Bir savaşı kaybetmişçesine, yenilgiyi kabul etmelidir insan. Şiirinde çoğunlukla yer verdiği yıldız, yoldaş gibi kelimelerle yalnızlığına tutunmaya çalışır. En hüzünlü şiirler gitmesine rağmen yitmeyen sevgilere armağan edilir. Tıpkı bu şiirde ki gibi. Şiir ve hüzün sevgiliden geriye kalan iki hediyedir aslında. Şiire sarılır, şiire sığınır. Tıpkı Pablo Neruda gibi cana şiir düşer. Geceleri uzaklardan parlayan yıldızlara bakmak gibidir sevgilinin arkasından bakmak. Ne kadar uzak olursa olsun, uzaklara rağmen parıl parıl parıldayandır ama ne çare, eğer ışığı onun yokluğunu aydınlatmıyorsa. Sevgilinin yokluğuna yoldaş bulunmaz da, şiir kendi yoldaşını bulur bu şiir sayesinde. “Gözlerim arar onu” derken kaybetmesine rağmen geçmişe dönüp bakarak onu aradığını anlatmak ister. Pablo Neruda artarak derinlik kazanan şiirinde, her okunuşunda okuyucusuna farklı bir his bırakır.
2. Ömrüm Gölgelendi – Şükrü Erbaş
“Rengi sulara kendi dağlara
Hüznü bir incecik sızı olup akşamlara
Düşen bir gün gibi ömrüm
Ömrüm gölgelendi…”
Şükrü Erbaş, Ömrüm Gölgelendi derken bizlere hüzünle birlikte yoğurulmuş hislerini anlatmak istemiştir. Şaire göre zaman akıp giden bir nehir gibidir, doğa ve manzaralar ise sürekli değişken haldedir. Şiirin asıl odak noktası “ömrün gölgelenmesi” tabiri ise bizlere gelecek için ışığın olmadığını, umutların yok sayıldığı, boşa geçen zamanlar ve kırılan hayallerden bahsetmek ister. Ömür tükenmiştir şaire göre aslında. Şiirdeki renk kavramı şairin iç dünyasını ifade eder. Şairin iç dünyasının şiire yansıttığı karanlık dizelere hakimiyet sağlar. İmgelerle ve bol hüzünle yoğurulmuş bu şiirin anlatmak istediği zamanın ve hayatın boş olduğunu, hüzünle birlikte kayıpların hep arttığını tam anlamıyla bir içsel çöküşün anlatıldığı bir şiirdir.
3. Biraz Daha – Turgut Uyar
“Ne kadar hüzün geçmişse dünyadan
Ne kadar acı geçmişse yaşayacağız
Hepsini yeniden, bir bir dünyada
Dünyadan ve dünyayla sana sığınırım
Acılardan ve hüzünlerden değil
Kaçmalardan ve korkulardan değil
Çünkü bir güçtür sıcaklığın kollarıma
Çünkü kanları, kanları, kanları hatırlarım
Çünkü ölülerimiz toplanacaktır
Ve yüceltilecektir bir mavide.”
Turgut Uyar bu şiirinde, acıyı ve hüznü kabul edip yaşanabilir kılar. Çünkü ona göre acıya ve hüzne karşı dayanabilecek bir güç vardır: aşk. Şiirinde acıların, üzüntülerin ve hüzünlerin yer aldığı bir arayış içerisine giren şair, gücünü bir sarılmada bulduğunu anlatır. Şair sığınmakta bulur yaşamaya tutunmanın yolunu. Sadece acılardan ve hüzünlerden kaçmak için değil bu dünyaya sevgiyle, aşkla bağlanmak ister. İnadına daha sağlam basmalı adımlarını, tıpkı Turgut Uyar‘ın şiirinde dediği gibi yaşamaktan korkmayıp inadına yaşanacak ne kadar acı ve hüzün varsa tekrar tekrar yaşayacağız ama aşk elimizden tutacak. Aşk, bize öğretecek baş etmeyi çünkü aşk, hayatın tüm engebeli yollarına rağmen başımızı dik tutmayı öğretecek bize. Sevgilinin yüzüne bakıp sıcak gülümsemesinden güç alabilmek için. Evet hüzünler tanıyacağımız, canımızı çok yakacak ama aşk merhem olacak bize. Onun sıcaklığıyla korunacağız hüzünlerden ve acılardan.
4. Elde Var Hüzün – Attilâ İlhan
“Söyleşir
evvelce biz bu tenhalarda
ziyade gülüşürdük
pır pır yaldızlanırdı kanatları kahkaha kuşlarının
ne meseller söylerdi mercan köz nargileler
zamanlar değişti
ayrılık girdi araya
hicrana düştük bugün
ah nerde gençliğimiz
sahilde savruluşları başıboş dalgaların
yeri göğü çınlatan tumturaklı gazeller
elde var hüzün“
Elde Var Hüzün şiiri bizlere eskide kalmış o neşeli, güzel günlerin değerini anlatmak ister aslında. Attilâ İlhan güzel geçen zamanlardan sonra gelen yalnızlaşmayı ve hüznü anlatmak ister bu şiirinde. Geçmişin güzelliği ve şu anın çirkinliğiyle bir kavgayı içerir sanki bu şiir. Şair, şiirde bol bol geçmişte yaşanan özgür gülümsemelerle dolan anları, sevginin paylaşılarak çoğaldığını yad eder. Adeta bir nostaljiyi yaşatır bizlere. Zamanın ilerlemesiyle bir yalnızlık hissi oluşur. Eski kahkahaların yerini boşluk alır. Ayrılıklar çoğalır, özlemler de öyle. “Sahilde savruluşları başıboş dalgaların” ifadesinde denizin bile kontrolsüz olduğundan yakınır. Dalgaların bile ritmi bozulmuştur sanki. Son dizeye geldiğimizde aslında şairin anlatmaya çalıştığı şey; anılardan geriye kalan hüznün artık tüm hayatına ev sahipliği yapmasıdır. Gülümsemelerin eskidiği, zamanın hüzünle dakikalarını geçirdiği o yerde tüm denklemlerin tek bir sonu vardır; elde var hüzün.
Kaynakça:
“Bu Gece En Hüzünlü Şiiri Yazabilirim” Şiiri. Epigraf. web. Erişim Tarihi: 02.10.2001
“Elde Var Hüzün” Şiiri. Attila İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı. web. Erişim Tarihi: 11.04.2016
“Biraz Daha” Şiiri. Blogufuk. web.
“Ömrüm Gölgelendi” Şiiri. Wordpress. web.
