2023 tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sinema açısından kayda değer bir sene oldu. Bu sene ülkemizde yaklaşık 140 yerli film vizyona girdi ve 13 milyondan fazla sinema seyircisine ulaştı. Sinemamıza dair uluslararası arenada aldığımız en göğüs kabartan haberlerden biri, oyuncumuz Merve Dizdar’ın Kuru Otlar Üstüne filminde canlandırdığı Nuray rolüyle, Cannes Film Festivali’nden En İyi Kadın Oyuncu ödülüyle dönmesi oldu. Bunun dışında dünya çapındaki önemli festivallerden Venedik Film Festivali’nde Tereddüt Çizgisi (Selman Nacar) ve Yurt (Nehir Tuna); Berlin Film Festivali’nde ise Unutma Biçimleri (Burak Çevik) gibi 2023 Türkiye yapımı filmler dünya prömiyerlerini gerçekleştirdi.
Bu yazımızda 2023’te izleme şansı bulduğumuz ve tüm sinemaseverler tarafından mutlaka görülmesi gerektiğine inandığımız üç adet yerli filmi derledik. Lafı fazla uzatmadan yazımıza geçelim ve listemizi, Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes Film Festivali’nde gösterilerek on dakikayı aşkın süre ayakta alkışlanan Kuru Otlar Üstüne filmiyle açalım:
Kuru Otlar Üstüne, Nuri Bilge Ceylan
Filmde, ücra bir doğu köyünde resim öğretmenliği yapan, okulun diğer öğretmenlerine nazaran öğrencilerine samimi bir şekilde yaklaşan Samet’in (Deniz Celiloğlu), aslında bulunduğu yeri hiç sevmeyerek, hatta belki de küçük görerek, tayin alıp İstanbul’a gitmeye çalıştığını görüyoruz. Ceylan’ın en risk alan, en çok derdi olan ve tarzını en esnettiği filmlerinden biri diyebileceğimiz Kuru Otlar Üstüne; toplumun ve içinde yaşadığımız sistemlerin insanların ideallerini kaybetmelerinde oynadıkları rolün altını çizerken, aynı zamanda insan olmayı ve insan ruhunun karanlık tarafını da inceliyor. Hem Deniz Celiloğlu hem de Merve Dizdar’ın başarılı performanslarıyla dikkat çeken filmin, Merve Dizdar’a En İyi Kadın Oyuncu ödülünü getirdiğini tekrar hatırlatalım.
Film hakkında detaylı incelemeye bu yazıdan ulaşabilirsiniz:
Sanki Her Şey Biraz Felaket, Umut Subaşı
Yönetmen Umut Subaşı’nın ilk uzun metrajı Sanki Her Şey Biraz Felaket bu sene Rotterdam Film Festivali’nin Bright Future programı kapsamında dünya prömiyerini gerçekleştirdi. Film, günümüz İstanbul’unda geçiyor ve aslında çoğumuzun aşina olduğu; aşk, iş, dostluk ve finansal istikrar gibi sorunlarla boğuşan dört gencin hikayesini anlatıyor. Filmden bahsettiği bir soru-cevap etkinliğinde ‘‘Bu, mutsuz gençler ve bir neslin kırgınlığını anlatan bir film, ama iç karartıcı değil. Ben mizahı, hayatın tüm zorluklarına ve abesliklerine dayanmak için önemli bir araç olarak görüyorum, bu nedenle nükteli, acı-tatlı bir film yapmaya çalıştım’’ diyen Umut Subaşı’nın; filmini sadece yazıp yönetmekle kalmadığını, aynı zamanda kurgusunu da üstlendiğini ekleyelim. Biz Subaşı’nın bu yaklaşımını, Akira Kurosawa-vari bir mükemmeliyetçilik olarak yorumladık; umarız yolu da onun kadar açık olur.
Film hakkında detaylı incelemeye bu yazıdan ulaşabilirsiniz:
Kör Noktada, Ayşe Polat
Dünya prömiyerini Berlin Film Festivali’nin Karşılaşmalar programı kapsamında gerçekleştirdikten sonra 42. İstanbul Film Festivali’nde En İyi Film olmak üzere birçok ödüle layık görülen Kör Noktada; Ayşe Polat imzalı, esasen Almanya yapımı ancak Türkiye’de geçen bir film. Türkiye’nin ücra bir köyünde çekim yapan, Almanya’dan gelen bir film ekibi, yıllar önce kaybettiği oğlunun anısını canlı tutabilmek için ritüel yapan bir Kürt kadınla röportaj yapmaya karar veriyorlar. Bu ekibin tercümanı, yedi yaşında bir kız çocuğu olan Melek’in bakıcısı. Küçük kızın babası Zafer ise karanlık işlere karışan bir adam. Küçük kıza gizemli bir varlığın musallat olmasıyla olayların iyice karışık bir hal aldığı film; bu kavramlar aracılığıyla komplo teorileri, paranoya, kültürel ve politik altyapı gibi nosyonlar hakkında önemli noktalara değiniyor. 12 yaşındaki Çağla Yurga’nın muhteşem performansıyla dikkat çeken Kör Noktada; izleyiciyi gerim gerim gererken, final jeneriği aktıktan saatler sonra bile sizinle kalmayı başarıyor.
Bonus: Unutma Biçimleri, Burak Çevik
Tuzdan Kaide (2018) ve Aidiyet (2019) filmlerinden tanıdığımız yönetmen Burak Çevik’in son filmi Unutma Biçimleri, ayrıldıktan on dört sene sonra bir araya gelip, ilişkilerini ve bu ilişkinin neden bittiğini hatırlamaya çalışan bir çiftin hikayesini konu alıyor. Unutma Biçimleri, Berlin’de yaptığı galanın ardından İstanbul Modern Sinema’da gösterildi ve on dört yıl boyunca İstanbul Modern’in koleksiyonunda saklı tutulmak üzere rafa kaldırıldı. Yani, bu süre boyunca filmin yeni bir gösterimi olmayacak. Böylece, tıpkı filmin tahkiye ettiği gibi hatırlama ve bellek gibi kavramlar somut bir deneyime dönüşecek. Bu filmi izlemek isteyecek okurlarımızın on dört sene beklemeleri gerektiğini hesaba katarak ‘izlenmesi gereken filmler’ listemize eklemeye gönlümüz el vermedi ancak özellikle sunduğu ismiyle müsemma deneyimden ötürü ve sinemanın bazen sadece perdeye yansıtılandan çok daha ötesi olduğunu hatırlattığı için, filme bir paragraf açarak takdir etmeyi yerinde bulduk.
Kaynakça:
- ‘‘Umut Subasi on Almost Entirely a Slight Disaster | Meet the Filmmakers of New Directors/New Films 2023’’. Film at Lincoln Center. Web. 31.12.2023
- ‘‘Box Office 2023 Verileri’’. Box Office Türkiye. Web. 31.12.2023
