Geçtiğimiz birkaç yıl, çoğunlukla pandeminin bir sonucu olarak, durağanlık ve belirsizlikle damgasını vurduysa da, 2022 ilk kez aynı anda birçok şey oluyormuş gibi hissettirdi. Dünyanın en büyük iki sanat festivali olan Venedik Bienali ve Documenta bir araya geldi ve büyük bir kalabalık, çığır açan sanat ve pek çok tartışmayı beraberinde getirdi. Dünyanın dört bir yanındaki başkentlerde yenileri başlatılırken sanat fuarları da öne çıktı. Sergiler, koleksiyonlar, müzeler ve fuarlar gibi birçok etkinliğin yer aldığı bu yoğun dönemde öne çıkan sanat olaylarını sizin için derledik.
Ünlü Tabloları Hedef Alan İklim Aktivistleri
Geçtiğimiz yılın en çok konuşulan sanat olaylarından biri iklim aktivistlerinin ünlü tablolara saldırıları olmuştur. İklim değişikliğine dikkat çekmek anlayışla harekete geçen aktivistler, özellikle sıvı kıvamlı yiyecekleri tablolara dökerek kendilerini eserlerin bulunduğu yerlere yapıştırmışlardır. Mayıs ayında “Mona Lisa’’ tablosuna yapılan saldırıyla başlayan bu eylemler, “İnci Küpeli Kız’’, “İsa’nın Son Akşam Yemeği”, “Primavera”, “Ayçiçekleri” ve “Les Meules” gibi çok bilinen tablolara yapılan saldırılar ile devam etmiştir.
Aktivistlerin ve protestocuların dünyanın dört bir yanındaki büyük müzelerdeki ünlü sanat eserlerini hedef almalarının ardından, iklim değişikliği bu yıl sanat endüstrisinde yüksek sesle tartışılmaz bir konu haline geldi. Mayıs ayında Louvre’daki Mona Lisa’nın pastaya bulanmasıyla başladı. Diğer bir örnek de Almanya’da, Potsdam’daki Barberini Müzesi’ndeki bir Claude Monet tablosuna atılan patates püresi ve Londra’daki Ulusal Galeri’de bir van Gogh tablosuna sıçrayan domates çorbası sayılabilir. Eylemler arasında özellikle Van Gogh’un “Ayçiçekleri’’ eserine yapılan saldırı ön plana çıkmıştır. Yapılan bu saldırıda aktivistler üzerlerine “Just Stop Oil” (Petrolü durdurun) yazan tişörtler giyerek tabloya hazır çorba fırlatmışlardı. Kendilerini “Hangisi daha önemli: Sanat mı yoksa insan hayatı mı? Sanat, yemekten ya da adaletten daha mı kıymetli? Bir tabloyu mu, yoksa gezegenimizi ve insanlarımızı korumak mı daha önemli?” şeklinde açıklayarak Birleşik Krallık’ın yeni petrol arama çalışmalarını durdurmasını talep etmişlerdi. Yapılan eylemler geniş bir kitlede “Vandalizm mi?” yoksa “Farkındalık yaratan eylemler mi?” olduğu tartışma konuları doğurdu.
2022 Elbette Bir Venedik Bienali Yılıydı
“Precious Okoyomon – şair, sanatçı ve şef – kaya, su, kır çiçekleri, salyangozlar ve sarmaşıklar dahil olmak üzere yaşayan, büyüyen, çürüyen ve ölen malzemelerden oluşan heykelsi topografyaları sahneledi. Okoyomon’a göre doğa, sömürgeleştirme ve köleleştirmenin tarihsel işaretlerinden ayrılamaz. Çalışmalarında, ABD hükümeti tarafından ilk kez 1876’da Mississippi’deki çiftliklere tanıtılan, Asya’ya özgü bir üzüm olan kudzu gibi bitkilerin (ABD hükümeti tarafından 1876’da Mississippi’deki çiftliklere, aşırı pamuk ekimi nedeniyle bozulmuş olan ve daha sonra kontrolsüz bir şekilde istilacı hale gelen yerel toprağın erozyonunu güçlendirmenin bir yolu olarak tanıtılmıştı) köleliğin, ırkçılaştırmanın ve diasporanın doğayla iç içe geçmesi için metaforlar haline geldi, yine de değişim ve yeniden canlanma kapasitesini elinde tuttu … ”
Venedik Sanat Bienali 2022 – Precious Okoyomon’dan “To See The Earth Before the End of the World”
Venedik Bienali’nde İlk Kez İki Ödül Birden Siyahi Kadınlar Tarafından Kazanıldı
Sonia Boyce
Kadın ve cinsiyet kalıplarına uymayan sanatçıların ağırlıkta olduğu bir Venedik Bienali’nde, bu yılki edisyonda en büyük ödüllerin her ikisini de kadınların alması şaşırtıcı olmadı. Dahası ilk kez her iki ödül de siyahi kadınlar tarafından kazanıldı. Simone Leigh, Cecilia Alemani’nin daha önce New York’taki High Line’ın sonunda sergilenen 6 metrelik heykeli Brick House’u (2019) sergilediği ana gösterisine katılımıyla Golden Line’ı kazandı. Bu arada Sonia Boyce, İngiltere’nin müzik tarihini şekillendiren Siyahi kadın müzisyenlere odaklanan Britanya Pavyonu’ndaki ödülü alarak ulusal katılım için Golden Lion’ı kazandı.
Çocukların Hayalleri ile Harmanlanan Sergi: Umut Sergisi
2022 yılının Nisan ayı süresince açık kalan ”Umut Sergisi”, “Hayallerimizi dünyanın birçok ülkesinden gelen çocukların umutlarıyla birleştiriyoruz” sloganıyla yola çıkmıştır. Almanya, Pakistan, Brezilya, Hindistan, Afganistan, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Avustralya, Fransa, Türkiye ve daha birçok ülkeden katılan 6-12 yaş arası çocukların hayalleri, sergide gözler önüne serilmiştir.
Serginin açılışında Unna Belediye Başkanı Dirk Wigant “Bazıları için umut, güven ya da iyimserliktir, bazıları için umut, iyi bir gelecek beklemektir. Her şeyden önce, umut öngörülebilir ve ulaşılabilir bir hedeftir” şeklinde konuşarak umuda dair düşüncelerini dile getirdi.
Kuraklık, çocuk ve doğa temalı fotoğraflar üzerinden çocuklar hayal güçlerini kullanarak eserlerini tamamlamışlardır. Çocukların oluşturdukları eserler aynı zamanda kitap haline getirilmiş ve kitabın satışından elde edilen gelir, Weltoffen Derneği çatısı altında Unna’ya göç etmiş ailelerin çocukları için harcanmıştır.
Banksy 50 Serigrafi Baskı ile Yardım Eli Uzattı
Ukrayna halkının yaşadığı zor dönemde Banksy, savaş enkazının arasında duvar resimleriyle sanatını konuşturmuştur. Yaptığı 50 serigrafi baskı ile uluslararası bir hayır kurumu olan Legacy of War Vakfı’na fon sağlamıştır. Oluşturulan projenin tüm masraflarını Banksy’nin kendisi üstlenmiştir ve gelirin tamamı zor durumda olan Ukraynalıları tahliye etmek, yeni ambulanslar satın almak, elektriği kesilenlere güç kaynakları sağlamak için kullanılmıştır.
Vakıf, ortaya çıkan her parçanın türünün tek örneği olduğunu ifade etmiştir. Sanatçı tarafından imzalanan her parça, ahşap bir çerçeveye monte edilmiştir. Aynı zamanda kartondan aşağı kayan ve “kırılgan” olarak isimlendirilen fare, eserlerin her birinde bulunan bir simgedir.
Eserlerin satışı Aralık ayının ortasına kadar devam etmiştir.
Seçkin Pirim’in “Gate of Zero” Heykeli Maldivler’de
Yılın ilk dikkat çeken sanat projesi Seçkin Pirim’in “Gate of Zero” adlı yapıtı oldu. Eser, Maldivler’deki Bodufushi Adası’nda yer alan ve bir inziva merkezi olarak bilinen Joabeli Being’de yerini aldı. Heykel, bulunduğu konum dolayısıyla adaya açılan tek geçittir ve sanatçının ‘birden bütüne’ anlayışını yansıtır.
Pirim bu yapıtında, sergiledikleri danslarıyla manevi haz veren semazenlerin giydikleri eteklerden esinlendiğini ifade etmiştir. Eserin bulunduğu otel de bu düşünceye paralel olarak ziyaretçilerin fiziksel ve zihinsel arınmasına önem vermekte ve bunun üzerine yoğunlaşmaktadır.
Sanatçı, ortaya koyduğu yapıt sayesinde uluslararası alanda ismini daha çok duyurmaya başlamıştır ve tasarım alanında 20’nin üzerinde ödül kazanmıştır.
Refik Anadol’un NFT Eseri Christie’s Müzayedesinde: Living Architecture: Casa Batlló
Dijital sanat alanında sıklıkla adını duyuran Refik Anadol, “Living Architecture: Casa Batlló” eseri ile Christie’s Müzayedesinde yer alarak gündeme gelmiştir.
Eserlerini oluştururken yapay zeka ve yaratıcılığı harmanlayan Anadol, mimarlar, veri bilimciler, nörologlar ve müzisyenlerle birlikte çalışarak sanatsal anlamda inovasyon sağlamıştır. Genel anlamda sanatçının eserlerinde Blade Runner filmindeki mimariden ve fütüristik manzaralardan esintiler görülür.
Sanatçının bu eserindeki ilham noktası ise mimar Gaudi’nin Barselona’da Batllo ailesi için tasarladığı evdir. Gaudi’nin deyimiyle eser, “Casa Batlló” evine saygı niteliğindedir. Anadol, mimari anlamda bir şaheser niteliğinde olan bu evi dijital sanatla buluşturmuştur. UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Casa Batllo, istikrarla değişen ve dinamik bir yapıda olan NFT formunu almıştır. Sanatçı eserini yapay zeka eşliğinde Casa Batllo binasının arşivinden elde ettiği verilerle oluşturmuştur. Anadol’un bu NFT eseri, 10 Mayıs’ta Christie’s New York’ta satışa çıkarak 1,3 milyon dolara satılmıştır.
Kaynakça
A. Caumartin, En Büyük NFT Sanatçıları ve tarihî koleksiyonları
K. Bıçak, 2022 Yılının En Çok Konuşulan Sanat Olayları
İnternational Journalists, Dünya çocukları ‘umut’ için bir araya geldi,
https://www.labiennale.org/en/art/2022/milk-dreams/precious-okoyomon
https://www.artnews.com/list/art-news/news/most-important-art-events-2022-1234648534/a-warhol-related-lawsuit-makes-it-to-the-supreme-court/
