2022 Nobel Edebiyat Ödülü sahibini buldu! İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Fransız yazar Annie Ernaux’e verildiğini duyurdu. Sizler için Annie Ernaux’un hayatına, kariyerine ve eserlerine yakından baktık. Keyifle okumalar!
Nobel Edebiyat Ödülü Nedir?
Nobel Ödülü, Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenlere prestij ve ödül kazandırmayı amacı barındıran ödüle verilen isimdir. Nobel Ödülleri kendi içerisinde kategorilere ayrılmaktadır. Bu kategorilerden biri de edebiyat kategorisidir.
Nobel Edebiyat ödülleri her yıl Alfred Nobel’in sözleri ile bir idealist eğilimi en farklı şekilde ifade eden yazara verilmektedir. İsveç Akademisi her yıl bu ödüle layık kişileri belirleyerek ödüllendirmektedir.
2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Sahibi Oldu!
Annie Ernaux, “kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmalarını ve kolektif kısıtlamalarını ortaya çıkarmadaki cesareti ve klinik keskinliği nedeniyle” sözüyle İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen 2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi olmuştur. Ernaux edebiyat ödülünü alan 16. Fransız yazar ve ilk Fransız kadındır.
Annie Ernaux Kimdir?
1 Eylül 1940 doğumlu olan Fransız yazar aynı zamanda edebiyat profesörüdür. Ernaux, otobiyografiye ve sosyolojiye olan ilgisiyle de edebiyat camiasından tarafından bilinmektedir. Normandiya’da Lillebonne’da işçi sınıfı ailenin kızı olarak dünyaya gelmiştir.. İlerleyen yıllarında eğitim kariyeri için Fransa’ya dönerek Rouen ve Bordeaux üniversitelerinde eğitimi tamamlayarak öğretmen olarak kariyerine başlamıştır. 1971 yılında modern edebiyat alanında yüksek lisans derecesiyle dolu dizgin edebiyat kariyerine devam etmiştir.
Annie Ernaux’un Edebiyat Kariyeri
Edebiyat kariyerine Annie Ernaux, aldığı eğitimler ile edebiyata ilgisini fark edince 1974 yılında otobiyografik roman olan Les Armoires vides ile başlamıştır. İşçi sınıfına mensup ailenin kızı olmasıyla yoksul ama hırslı çocukluk geçirdiğini dile getiren Ernaux, edebiyata sunduğu eserlerinde cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eşitsizliklerin damgasına değindiği yaşamını farklı açılarla okuyucusunun gözler önüne sermiştir.
1984’te ise babasıyla olan ilişkisine ve doğup büyüdüğü yer olan Fransa’nın kasabasında yaşadıklarını otobiyografik anlatısı olan La Place isimli eseriyle dile getirmiştir. Bu eseri Ernaux’a Renaudot Ödülü’nü kazandırmıştır.
“Kurgu perdesini yırtma hırsı” ifadesiyle Ernaux’u geçmişinin inşasına değil aynı zamanda dış dünyada ki olaylara yer veren eserler üretmesine katkı sunmuştur.
Yazmanın politik bir eylem olduğunu ve toplumsal eşitsizliğin fark edilmesi gerektiğini vurgulayan Ernaux, bu gayesiyle edebiyat dilini, hayal gücünü perdelerini kendi ifadesiyle ”bıçak” gibi yırtacağını söylemiştir.
Ernaux’a uluslararası edebiyat ününü kazandıran eseri ise Les annees (The Years) olmuştur. Bu eseri, “ilk kolektif otobiyografi” olarak literatüre geçmiştir.
Yazarak özgürleşeceğine inandığını söyleyen Annie, çalışmalarında yoğun duygulara yer vererek insanların kimliklerini kazanmada rol oynamak istediğini dile getirmiştir.
Kariyerinin başlarında, kendi hayatından da nüktelerin yer aldığı otobiyografik eserler üretmiştir. Bu eserlerine örnek olarak; ebeveynlerinin sosyal ilerlemesini ( La place , La honte ), gençlik yıllarını ( Ce qu’ils disent ou rien ), evliliğini ( La femme gelée ), Doğu Avrupalı bir adamla tutkulu ilişkisini gösteriyor. ( Passion simple ), kürtajı ( L’événement ), Alzheimer hastalığı ( Je ne suis pas sortie de ma nuit ), annesinin ölümü ( Une femme) ve meme kanseri ( L’usage de la photo ) gibi eserler verilebilmektedir.
Annie Ernaux’un Kazandığı Ödüller
Başarılı eserleriyle kazandığı bazı ödüller ise şu şekildedir; A Woman’s Story, A Man’s Place ve Simple Passion , Nex York Times’ın Önemli Kitapları olarak kabul edilmesi de uluslararası başarısını gözler önüne sermiştir. Bir Kadının Öyküsü isimli eseri Los Angeles Times Kitap Ödülü için finale kalmıştır. Utanç eseri ise Publishers Weekly’nin 1998’in En İyi Kitabı seçilmiştir. I Remain in Darkness ,The Washington Post tarafından 1999’un En İyi Anılarından birine layık görülmüştür. The Possession eseri ise More dergisi tarafından 2008’in En İyi On Kitabı olarak listelenmesi Ernaux’un edebiyat dalında isminden söz ettirilmesine olanak sunmuştur.
2008 tarihinde anılarına yer verdiği ı Les Années eseri ile Ernaux, ilk kez kendisi hakkında üçüncü şahıs ağzından İkinci Dünya savaşı ve 2000’li yılların başına kadar içinde yaşadığı Fransa toplumuna bakış açısı sunması Fransız eleştirmenlerden tam not almıştır.
Edebiyat dalında farklı kategorilerde farklı ödüllere layık görülmesi Nobel Edebiyat Ödülü’ne de aday olmasına ışık tutmuştur. Kariyerinde Annie Ernaux’a söylenti ekibi olarak başarılar dileriz.
