2 Temmuz 1993: Unutmayacağım, Aklımda.

Ben Sivas doğumluyum, üç yaşıma kadar orada yaşadım. Ailemin Sivas’la hiçbir bağı yok, yalnızca babamın işi gereği sekiz yıl orada bulunmuşuz. Ancak ailemin buraya dair güzel anılarından dolayı küçüklüğümden beri nereli olduğumu soranlara hep mutlulukla “Sivas!” derdim.

Üniversitede ilk senemdi. Otostop ile eve dönüyordum. Yolda muhabbet ederken beni arabasına alan kişiye nereli olduğunu sordum, Sivaslıymış. “Öyle mi, ben de Sivaslıyım, ben çok severim Sivas’ı!” deyince “Ben nefret ederim…” diye cevapladı, “… insan yaktılar orada, öyle şehir sevilir mi?”. O günden sonra kimseye Sivaslıyım demedim. Bu şehirden değil de, bu şehirde yaşananlardan utancımdan.

Evet, yaktılar. 2 Temmuz 1993 günü, Sivas’ın Madımak Oteli’nde Türkiye tarihinin en kara günlerinden biri yaşandı. Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas’ta bulunan aydınların bulunduğu otelin ateşe verilmesiyle 33 yazar, ozan, düşünür ve 2 otel çalışanı yanarak can verdi. Behçet Aysan, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Uğur Kaynar, Muhlis Akarsu… ve daha niceleri yanarak can verdi bir otelin koridorlarında.

Aradan geçen yirmi altı yılda, her acı gibi, bu acı olay da sanata yansıdı, belgeselleri çekildi, şiirlere ve şarkılara konu oldu. Bu yazıda sizin için Madımak Katliamı üzerine yazılan şarkıları derledim.

1) Edip Akbayram – Türküler Yanmaz

Güneşin ak yüzüne, bir duman çöktü.
Bir türkü çığlıkla ateşe düştü.
Kuytu bir köşede bir çiçek küstü.
Döktü yaprağını, boynunu büktü.

Şu Sivas’ın elinde sazım çalınmaz.
Güllerim yandı, yüreğim dayanmaz.

Kararmış yüreğin hiç ışığı olmaz.
Bilmez misin ki türküler yanmaz.
Günü gelir sanma hesap sorulmaz.
Dayanır kapına ”Pir Sultan” ölmez.

Şu Sivas’ın elinde sazım çalınmaz.
Güllerim yandı, yüreğim dayanmaz. 

2) Moğollar – Issızlığın Ortasında

Bir düş gördüm geçenlerde
Görmez olsaydım ah olsaydım
İçime şeytan girdi sandım
Keşke hiç uyumasaydım

Birdenbire
Ateş ve duman
Feryad-ı figan
Sanki elele
Geliyor habire
Üstümüze, üstümüze

Canlar, sazlar
Kan oldular
Kesildi teller
Durdu nefesler
Ama hala
Dimdik ayakta
Ayaktalar

Çığlık kalleş
Sessizlik mi dost
Ateş ve duman
Hain düşman
Issızlığın ortasında
Issızlığın ortasında

3) Radical Noise – Noise

Sıcak kavuruyor alev alev
Sivas aklımda ve o nefret
2 Temmuz 93 anlamıyorum hâlâ
Bu kadar kolay mı kıymak cana?
Kimin için aktı bunca kan?
Kimin için attı o kalpler

Bakma gözlerim kin dolu
Duyma sözlerim sitem dolu

Ah yandı Anadolu’nun bağrı,
Öte denizden bir kahkaha sardı her yanı
Kimin içindi bunca göz yaşı
Kimi yüceltti kan dökmenin telaşı

Yok yook yok artık
Kardeş eli uzatana kan verene bakacak yüzümüz yok artık

4) Grup Kızılırmak – Sivas

Aman Sivas’ın her gün batımında
Ateşten bir yıldız doğar
Aman biri nergis biri menevşe biri tomurcuk gül kokar..

Bir güvercin gökyüzünde kanadında yanık sazım
Özüm yerde söner ise harda kalır iki gözüm

Kalkın dostlar türkülerle
Yürünecek yolumuz var
Bir bahardan bir bahara
Hasat bekler yurdumuz var..

Kucak açtık yeryüzüne
Cennetimiz yerde diye
Biz ölmedik rüzgar olduk
Dosta selam olsun diye..

Türkülerin eli yanık ateş göğe değer mi ki..
Boyun büküp de dönmeyen semah cana değer mi ki

5) Fazıl Say – Metin Altıok Ağıdı

Bazen oturduğum yerde
Kendi kendime dalıp giderim
Bulanık geçmişimle.
Genişleyen halkalar çizerim,
Bir düşün uyanık imgesine.

Gölünüze taş düşerim.
Sizse hep konuşursunuz
Sığınıp kof sözlere,
Kaçarak kendinizden
Uğuldayan hüznünüzle.
Telaşla geceyi bulursunuz.
Gözünüze yaş düşerim

6) Sezen Aksu – Dua

Ne hükümran kalır ne zulüm ne de kin
Öz değil dostlar öz değil bu biçim
Kulların kullara ettiğini
Etmiyor en zalim harın ateşi
Bugün dua ettim hepimiz için
Yüce Tanrı bizleri affetsin
Ne para ne pul ne iktidar ne de güç
Bu değil gerçek bu değil gerçek
Bu kavga bir hayırsız düş
Uyanır neslim uyanır elbet
Bugün dua ettim hepimiz için
Yüce tanrı bizleri affetsin

7) Selda Bağcan – Canımı Yakanlar Baktı Dumana

Hasretime hasret kattın, hasrete
İncinsek de incitmeyiz, zulüm ile
Geldik size, dikensiz bir gül ile
Can veririz, can almayız, biz canız
Can veririz, can almayız, biz canız

Akarsular ile dost, dost
Coştum, çağladım
Hasret ile yandım, yandım, yandım, ağladım
Nice canlar ile, dost, dost, kül oldum
Can veririz, can almayız, hey dost, biz canız
Dost, dost biz canız

Pirimi asanlar, doymadı kana
Canımı yakanlar, baktı dumana
Zulüm yapmaz, hey dost, insan insana
Zulüm yapmaz, hey dost, insan insana
Can veririz, can almayız, biz canız

Nesimiler ölmez gafil, aldandın
Mazlumlar ardından gelmez mi sandın?
Akarsular coştu, birden bulandın
Can veririz, can almayız, biz canız
Can veririz, can almayız, biz canız

Canımı yaktınız, hey dost, kanlı Sivas’ta
Gülemem, ağlarım, hey dost, şu gönlüm yasta
Canım feda olsun, hey dost, Pir Sultan dosta
Can veririz, can almayız, hey dost, biz canız
Dost, dost biz canız

Bizi yakıp, duman duman, baktınız
Yetmedi mi, bir de alkış tuttunuz?
Sonra birer masum olup çıktınız
Sonra birer masum olup çıktınız
Can veririz, can almayız, biz canız

8) Zülfü Livaneli – Yangın Yeri (Söz: Ataol Behramoğlu)

Yaşamak bu yangın yerinde 
Her gün yeniden ölerek 
Zalimin elinde tutsak 
Cahile kurban olarak 
Yalanla kirlenmiş havada 
Güçlükle soluk alarak 
Savunmak gerçeği çoğu kez 
Yalnızlığını bilerek 
Korkağı döneği suskunu 
Görüp de öfkeyle dolarak Toplanır ölü arkadaşlar 
Her biri bir yerden gelerek 
Kiminin boynunda ilmeği

Kimi kanını silerek 
Kucaklıyor beni Metin Altıok 
Aldırma diyor gülerek 
Yaşamak görevdir yangın yerinde 
Yaşamak insan kalarak 

Kucaklıyor beni Metin Altıok 
Aldırma diyor gülerek 
Yaşamak görevdir yangın yerinde 
Yaşamak insan kalarak 

Yaşamak bu yangın yerinde 
Her gün yeniden ölerek

 

9) Duman – Köpekler

Adamı başından vurmalılar ki
Senin için ölsün yarınlar 
Silahı elinden almalılar ki 
Faili meçhuldür desinler 
Oteli kökünden yakmalılar ki 
Senin için ölsün yarınlar 
Kitabın içinde kalmalılar ki 
Faili meçhuldür desinler Yolunu bekler 
Yine köpekler 
Yolunu gözler 
Yeni köpekler 
Adını saklar 
Yüzünü gizler 
Yolunu bekler 
Yine köpekler

10) Mazlum Çimen – Sen Benden Gittin Gideli

Öyle ağırım ki kendime
Sen benden gittin gideli
Tenim küs olmuş tenime
Sen benden gittin gideli

Öyle bıkmışım ki kendimden
Kurudum düştüm dalımdan
Sanki ruhum çıktı canımdan
Sen benden gittin gideli
Bir cefam var idi bin oldu
Aktı gözüm yaşı sel oldu
Yaz baharım döndü kış oldu
Sen benden gittin gideli

Not: Bu şarkıyı pek çok yerde aşk şarkısı olarak duyduğunuz için şüpheli bakışlarınızı tahmin edebiliyorum. Ancak bu şarkıyı Mazlum Çimen’in katliamda kaybettiği babası Nesimi Çimen için yazdığını söylersem sanırım taşlar yerine oturacaktır.

Bu yazımın tek amacı “unutmamak”tı. Aradan yirmi altı değil çok daha uzun yıllar da geçse ben unutmayacağım, siz de unutmayın. Turgut Uyar’ın da dediği gibi:

“Hiç unutmam, hiç unutmam, hiç unutmam
diyor birisi yineliyorum
hiç unutmam, hiç unutmam, hiç unutmam, hiç unutmayın
insan nasıl direnir başka
hiç unutma”

 

Tayfun Tatar
Tayfun Tatar
Gömlek cebinde şiir, fotoğraf ve biraz da sonbahar taşıyan bir basit adam

1 Yorum

  1. belki hatırlayan çıkar, rahmetli asım bezirci sartre’nin kitabına harika bir önsöz yazmış ve kalabalıkları da eleştirmişti. sivas’ta öldürüldü, fikirleri bana pek çok güzel şey katmıştı.
    orada güzel olan insanları, insanlığı katlettiler.
    bugün görülüyor ki o güzel insanlar dünyamızın gelişiminde, değişiminde ve anlaşılmasında büyük rol oynarken, katledenler onların binde biri, tırnağı bile etmiyor.
    sonsuz saygı ve özlemle anıyorum ve okumanızı öneriyorum, mesela asım bezirci’nin çevirdiği varoluşçuluk kitabı olabilir… bu gericiliğe atılacak en büyük tokattır!
    saygılarımla…

Yorum Yap

Yorum girişi yapınız.
Adınızı girin

Şakir Paşa Ailesi Edebiyata Nasıl Yön Verdi?

Şakir Paşa ailesinin sanata, özellikle de edebiyata yaptığı katkılar hakkında bir çerçeve sunuyoruz.

Chicano Edebiyatı: Sınırda Kalmışların Sesi

Chicano edebiyatı; melez kimlik, aidiyet krizi ve kültürel direnişi sınırın iki tarafındaki hayatlar üzerinden anlatan güçlü, politik ve ruhani bir edebi hafızadır.

Harry Potter Serisinin Unutulmaz Replikleri

Harry Potter'ın büyülü replikleriyle büyücülük dünyasında kaybolmaya hazırlanın!

Küçük Gün Işığım Film İncelemesi: Kabullenmenin Gücü

Kusursuzluk arayışının değil, kendin olmanın kıymetini; sonuca değil, yolculuğa odaklanmanın anlamını keşfedeceğiniz sarsıcı ama iç ısıtan bir aile hikâyesine davetlisiniz.

Joseon’daki İstikrarsızlık: Kral Injo

İstikrarsızlığıyla Kore ulusunun gelişmesinin önünü kapamış bir hükümdar olarak hatırlanan ve günümüzde hala eleştirilen Kral Injo'nun tarihteki yeri.

Sessizliğe Karşı Yazmak: Kadın Yazarların Sansüre Direnişi

Sansür, yalnızca siyasi bir baskı mekanizması değil; aynı zamanda kültürel, ahlaki ve cinsiyet temelli bir sessizleştirme aracıdır.

Hasçelikler and the City: Dijital Bir Ailenin Hikâyesi

Hasçelikler and the City; dijital dünyada temsiliyet, samimiyet ve medya sınırlarını sorgulayan gerçekçi bir aile anlatısıyla izleyicileri içine çekiyor.

Cumhuriyet Aydınları: Behice Boran

İlk kadın sosyolog, ilk kadın siyasi parti genel başkanı, Marksist, yazar ve akademisyen olan Behice Boran; Türk solunun en güçlü temsilcilerinden biri olmuştur.

Tabloları Dinlemek: Édouard Manet

Bazı bakışlar ancak bazı nefeslerle tanımlanıyor. Manet'nin fırçası, Tezer'in nefesi gibi...

Edebiyatta Semtlerin İzleri: Emirgan

İstanbul'un en güzel semtlerinden biri olan Emirgan, şiirlerde de romanlarda da ele alınan bir semt olmuştur.

Editor Picks