Kuesli Nikolaus 1401 ve 1464 yılları arasında Mosel Havzasında yaşamıştır. Bernkastel -Kues, Almanya’da doğmuştur Kuesli denme sebebi de budur. Burjuva bir ailenin dört çocuğundan biriydi. Babası Johan Cryfftz, Trier’deki toprak sahibi eşraftan önde gelen müreffeh bir tüccardı.
Yaşadığı süre içerisinde teolojiden felsefeye, matematikten astronomiye neredeyse her konuda çalışmalar yapmıştır. 15. yüzyılın en önemli Alman düşünürlerinden biri olarak kabul edilen Kuesli Nikolaus, aynı anda bir kilise reformcusu, yöneticisi ve kardinaldi. Hayatı boyunca evrensel Kilise ile Roma Kilisesi‘ni reform etmeye ve birleştirmeye çalışmıştır.
Kilise yöneticisi ve piskopos olarak aktif yaşamı, yüzlerce Latince vaazına ve daha teorik olarak din bilimine yansımıştır. Bunun yanı sıra ekümeniklik, matematik, felsefe ve teoloji üzerine yazıları da vardır. Anlaşılacağı üzere, Nikalous’un açık ve meraklı bir zihniyeti vardı. Ayrıca Neo-Platoncu geleneğe aşinaydı ve üzerinde çalışıyordu. Genel olarak felsefe ve teolojide kendi kendini yetiştirmiş olmasına rağmen hem beşeri bilimler hem de akademik alanda oldukça bilgiliydi.
Eğitim Hayatı
Nikolaus’un erken eğitimine ilişik bulunan ilk kayıt, 1416-17’de Heidelburg Üniversitesi‘nde liberal sanatlar üstünedir. Daha sonrasında Padua Üniversitesi’ne geçti ve orada kilise hukuku okudu. 1423’te Kilise Hukuku Doktoru ünvanını aldı. 1425’te Trier başpiskoposunun hizmetine girdi ve onun sekreteri olarak çeşitli yardımlardan gelir elde etti. 1426’ya gelindiğinde Köln’deydi; burada kanon hukuku üzerine ders vermiş, felsefe ve teoloji okumuştur. Ardından orijinal kaynak materyal ve Alman hukuku yıllıkları üzerine araştırmalara başlamıştır. Orada Konstantin’in Bağışı’nın sekizinci yüzyıldan kalma bir kandırmaca olduğunu kanıtlamamıştır. 1428 ve 1435’te Nicholas’a Louvain Üniversitesi’nde kilise hukuku öğretmenliği teklif edilmiştir. Ancak o kilise yönetiminde kalmak için bu teklifleri geri çevirmiştir.
1430`larda bir ara rahip olarak atanan Nikolaus, ilk defa Basel Konseyi’nde bir uzlaştırıcı olarak yapmış olduğu çalışmalarla daha geniş bir alaka görmüştür. Orada, konseyin papanın otoritesi üstündeki otoritesini savunarak ve rıza ve temsil kavramlarını vurgulayarak De Concordantia Catholica‘yı (1433) yazmıştır. Basel’deki kargaşanın konseyi bölmesinin peşinden Nikolaus nihayetinde papalık partisinin yanında yer almış ve uzlaşmacılardan ayrılmıştır.
1437’de Yunan Kilisesi’nin Roma’yla uzlaşmasını sağlamak amacıyla Konstantinopolis‘e gönderilen büyükelçiliğin bir parçasıydı. Eve dönüş yolculuğu esnasında De docta Ignorantia’nın (1440) içgörülerinin kendisine bir tür tanrısal vahiy olarak geldiğini bildirmiştir.
1438-48 yılları içinde Almanya’da papalık elçisi olarak devam etmiştir. Eugenius IV tarafınca 1446’da kardinal olarak atanan Kuesli Nikolaus, 1448’de V. Nicholas tarafınca bu konuma yükseltilmiştir. Ayrıca kilisede düzeltim yapmak suretiyle 1451’de papalık elçisi olarak Almanya’ya gönderilmiştir.
Kuesli Nikolaus’un Düşünce Yapısı
Matematik, kozmoloji, astronomi ve deneysel bilimdeki daha sonraki birçok fikri önceden tahmin eden Nikolaus, sistematik Yeni-Platonculuk olarak kendi orijinal versiyonunu oluşturmuştur. Thierry of Chartres, Ramon Llull ve Büyük Albert de dahil olmak üzere birçok erken dönem ortaçağ yazarı Nikolaus’u etkilemiştir. Ancak onun önemli entelektüel kökleri Proclus ve Areopatite Dionysius’a dayanmaktadır. Önemine rağmen, 19. yüzyılın sonuna kadar Giordano Bruno dışında çok az düşünür onu anlamış veya ondan etkilenmiştir.
Doğanın gelişen ve gelişmeye devam eden sonsuz bir varlık olduğunu savunan Nikolaus’tan önce doğanın sonlu, gelişimini tamamlamış statik bir varlık olduğu düşünülüyordu. Tümevarım ve karşıtların birleştirilmesiyle ilgili şu örneği veriyor kendisi: Sonsuz sayıda köşesi olan bir çokgenin en dış noktaları bir daireye benzer. Yine sonsuza doğru gidildikçe eğriler ve düz çizgiler en uç noktalarda birbirine benzer hale gelir. Bu matematiksel analojileri metafiziğe uyguladığında Tanrı’nın mutlak minimumu ile mutlak maksimumunun aynı olduğu sonucuna vardı.
Aslında muhalefetin de ilerisine giderek bir sentez yaratmıştır. Ay gözlemcilerinin Dünya’nın ayın tepesinde olduğunu düşünecekleri fikrini öne sürmüştür. Hatta 14. yüzyılda Dünya düz olduğu ve bir geminin tek noktasından ayın görülebildiği dönemdi. Başladığınız yere geri dönemeyeceğinizin savunulduğu dönemlerdi. Çok hızlı bir şekilde döndüğünde tepenin hareketsiz gibi görünmesi gerçeğinden yola çıkarak, stabilite ve hareketin sonsuzda azaldığı sonucuna varmıştı.
Hatta, De Docta Ignorantia adlı kitabında Tanrı’nın evrenin varlığına olan ilgisini ve bu ilginin bilinip bilinemeyeceğini ele almıştır. Sokrates’ten etkilenen Nikolaus, kişinin bilmediğini bilerek öğrenilmiş cehalet durumuna ulaşması gerektiğini belirtmiştir. Cehaleti öğrenme işi ise aşamalar halinde yapılır. En yüksek aşaması sonsuzluğu içerir. Sıradan zihin bilinenden bilinmeyene doğru hareket eder. Bilinen yani öncüller ile bilinmeyen yani sonuç arasındaki mesafe küçük olduğunda bir sonuca varmak kolaydır.
Ancak insan, kendisi ile sonsuzluk arasında ne kadar yürürse yürüsün sonsuzluğa ulaşamaz. Çünkü sınırsız ile başlangıç noktamız arasındaki mesafe sonsuzdur. Hakikat bölünmez bir yapıdır. Ancak akıl, gerçeğe ulaşabilmek için öncüllerle sonuç arasında ilişki kurarak sonsuzluğu bölmeye çalışır. Mutlak olarak sonsuz Tanrı anlayışımızın ötesindedir. Bu yetersizlik aynı zamanda metodolojik bir sorundur. Bunun nedeni, zihinlerimizin söylemsel fakülteler olması ve çelişkisizlik ilkesine göre çalışmasıdır. Ancak çelişmezlik ilkesini kullanarak Tanrı’yı anlayamayız. Bu nedenle Tanrı, birliği içinde bizim anlayışımız için anlaşılmaz kalır. Nikolaus’un en çok üzerinde durduğu konular kısaca bu şekildedir.
Kuesli Nikolaus’un yaşamı boyunca etkilendiği insanlar ve bir o kadar da ölümünden sonra etkilediği insanlar dahilinde hâlâ birçok konuda örnek alınmaktadır. Varlık üzerine ne kadar çok araştırma yaptıysa şimdi ise birçok insan onun varlığı üzerine araştırma yapmaktadır.
Kaynakça
- Miller, Clyde Lee. “Cusanus, Nicolaus [Nicolas of Cusa].” Stanford Encyclopedia of Philosophy, Stanford University, 9 Nov. 2021, plato.stanford.edu/entries/cusanus/#NicTho.
- “Nicholas of Cusa.” Encyclopædia Britannica, Encyclopædia Britannica, inc., www.britannica.com/biography/Nicholas-of-Cusa. Erişim Tarihi: 3 Haziran 2024.
- LUMINET, Jean-Pierre. “Nicholas of Cusa, by Jean-Pierre Luminet.” E, 17 Feb. 2017, blogs.futura-sciences.com/e-luminet/tag/nicholas-of-cusa/.
