10 Şarkıda Madame Bovary

Madame Bovary‘yi anlayabilmek için yalnızca kendisinin trajik sonuna odaklanmak yetmez. Aynı zamanda onun içsel çatışmalarına, hayal kırıklıklarına ve tutkulu arzularına da eğilmek gerekir. Bundan hareketle de bu yazımızda, Emma Bovary’nin kişiliği ve değer yargılarını ilmek ilmek sayfalara işleyerek karakterimizin romantik ideallerinin nasıl yerle bir olduğunu hep birlikte göreceğiz. Dahası, Bovary’nin dinleyebileceği şarkıların bir listesi aracılığıyla da onun duygu ve düşünce dünyasına bir kapı aralıyor olacağız. Sizlerin de en az bizim kadar keyif almanızı umuyoruz.

Kitap Hakkında

Dünyaya adını duyurmuş Fransız yazar Gustave Flaubert‘in kaleme aldığı Madame Bovary, 1856’da Revue de Paris dergisinde seriye dönüştürülmesinin bir yıl ardından iki cilt hâlinde yayımlandı. Tabiri caizse Flaubert‘in bir “şaheseri” olarak kabul edilen bu kitap, trajediyle sonuçlanan bir evliliği konu almakta.

Emma Bovary

Emma, eğitim-öğretim hayatını manastırda tamamlamış bir çiftçi kızı. Eğitim gördüğü sıralarda bolca aşk romanı okumuş, kendini bu kitaplara fazlasıyla kaptırmıştır. Öyle ki ilerleyen zamanlarda da bu durumun etkisinin sürdüğünü rahatlıkla görebiliriz.

Hayat standartlarını okuduğu romanlara göre belirleyen karakterimiz, kendi kafasında toz pembe bir yaşam kurma peşindedir. İşin kötüsü, hayatı boyunca başarılı bir okul döneminden geçmiş ve sonrasında da doktor olan Charles ile evlendikten sonra da bu tavrı değişmeyecektir. Hatta ilerleyen zamanlarda yaptığı bu evliliğe lanet edecek ve kızı Berthe‘ye hiçbir zaman gerektiği ilgiyi gösteremeyecektir. Dahası, Charles‘ın sıkıcı olduğunu düşündüğünden, yaptığı bu hatalı evlilikten bıkmış bir şekilde kendini sık sık yeni ilişkilerin kapılarını aralarken bulacak, Rodolphe ve Leon ile zaman zaman birliktelikler yaşayacaktır. Bu birliktelikler meyve vermemekle kalmayıp orta-sınıf bir gelir düzeyine sahip olan Madame Bovary‘yi üstünden kalkamayacağı bir miktarda borca sürükleyecek, Charles‘ın olanları öğrenmesi üzerine ise işi arsenik içip intiharına kadar götürecektir. Sonrasında, Charles olaylardan haberdar olmasına rağmen merhum eşini değil de kaderi suçlayacak ve yakın zaman içerisinde de kendi vefat edecektir. Bütün olanlardan sonra daha genç yaşında yetim kalan suçsuz, günahsız Berthe ise yaşlı bir kadının yanında, bir pamuk fabrikasında işe girecektir.

Emma hiçbir zaman gerçekçi davranamadı. Aksine, her zaman kendi hayat standartlarının üstünde bir yaşamı düşleyip durdu. Lükse gereğinden fazla düşkünlüğü, kurduğu ilişkilerden tatmin olmamasına sebep oldu ve en sonunda da ölümü getirdi…

Emma Bovary’nin Dinleyebileceği Şarkılar

Sizi daha fazla merakta bırakmadan asıl konumuza geçiş yapalım diyoruz. Sırada karakterimizin sevebileceği şarkılar var, keyifli okumalar.

1. Tourner Dans Le Vide – Indila

Listemizin ilk sırasında Indila’dan “Tourner dans le Vide” var.

“J’ai tant rêvé de toi que tu perds ta réalité
(O kadar çok hayalini kurdum ki gerçekliğini kaybediyorsun)”
-Emma Bovary

“Boşlukta dönmek” anlamına gelen şarkı, Emma’nın doğasıyla kusursuz bir şekilde eşleşiyor. Genel olarak şarkının sözleri özlem, kayıplar ve gerçekleşmemiş dileklerden kaynaklı duygusal bir boşluk gibi karakterimizin hayatının büyük bir kısmını oluşturan temaları işlemekte. Ayrıca şarkı, çarpıcı ama melankolik melodisi ve dinleyenlerin tüylerini ürperten sözleriyle adeta Emma’nın iç dünyasını ve duygusal çıkmazını aynalıyor.

“Qui peut bien me dire, ce qui est arrivé?
(Neler olduğunu kim anlatabilir bana?)
Depuis qu’il est parti, j’n’ai pu me relever
(O gittiğinden beri ayağa kalkamadım)
Ce n’est plus qu’un souvenir, une larme du passé
(Bu artık bir anı değil, geçmişten bir gözyaşı)
Coincée dans mes yeux, qui n’veut plus s’en aller
(Gözlerime hapsoldu ve gitmek istemiyor)“

2. La Vie En Rose – Edith Piaf

“Je sens quelque chose de doux comme un parfum qui passe.
(Yanımdan süzülen bir parfüm gibi tatlı bir koku alıyorum.)”
-Emma Bovary

La Vie En Rose yani Pembe Hayat, Madame Bovary’nin uzunca bir süre hasretini çektiği ideal romantizmi konu edinmekte. Şarkının, aşkı hayata güzellik katan bir olgu olarak tasvir edişi Emma’nın bayağı hayatıyla feci şekilde çatışırken; karakterimizin normal şartlarda katiyen deneyimleyemeyeceği tutku ve mutluluk dolu bir gerçekliğe ufak bir kaçamak sağlıyor.

“Quand il me prend dans ses bras
(Ben onun kollarındayken)
Qu’il me parle tout bas
(Kulağıma fısıldadığında)
Je vois la vie en rose
(Hayatı pembe görüyorum)
Il me dit des mots d’amour
(Bana aşk sözcükleri söylüyor)“

3. Je Te Veux – Erik Satie

“J’ai soif d’émotions fortes
(Güçlü duygulara hasretim)”
-Emma Bovary

“Seni İstiyorum” adlı bu parçanın sözleri, Emma’nın yoğun aşk hasreti ve onun bitmek bilmeyen romantik arzularıyla mükemmel bir şekilde uyuşmakta. Şarkının oldukça naif fakat bir o kadar da müzmin tınıları, Bovary’nin samimiyet ve bağ kurma isteklerini gün yüzüne çıkarmakla kalmayıp ona hayallerindeki aşkı kısa bir süreliğine de olsa deneyimleme fırsatı tanıyor.

“Que mon coeur soit le tien
(Seninki olsun kalbim)
Et ta lèvre la mienne
(Dudağın da benimki)
Que ton corps soit le mien
(Benimki olsun bedenin)
Et que toute ma chair soit tienne
(Ve senin olsun tüm etim)“

4. Unchained Melody – Righteous Brothers

“Woah, my love, my darling
(Vay aşkım, sevgilim)
I’ve hungered for your touch
(Senin dokunuşlarını özledim)
A long, lonely time
(Uzunca bir süre yalnız geçen zaman)
And time goes by so slowly
(Ve zaman öyle yavaş geçiyor ki)“

5. Non, Je Ne Regrette Rien – Edith Piaf

“Je n’ai rien à regretter. J’ai tout vu, tout essayé, tout épuisé!
(Pişmanlık duyacağım hiçbir şey yok. Her şeyi gördüm, her şeyi denedim, her şeyi tükettim!)”
-Emma Bovary

Meşhur Fransız şarkıcı Edith Piaf’ın bir diğer eseri olan Non, Je Ne Regrette Rien, yani Hayır, Hiçbir Şeyden Pişman Değilim, Emma’nın her türlü pişmanlıktan uzak olan hayatına ek olarak onun o kalıplaşmış fevri ve asi tutumuna ışık tutmakta. Karakterimiz, romanın seyri boyunca aldığı kararlarda, arzularının sesini dinlerken olası sonuçları görmezden geliyor. İşte bu parça da Emma’nın geçmiş hatalarına karşı sergilediği tavır ve tutumu benimsemiş olup onun toplumsal beklentileri karşılamaya yönelik isteksizliğini bütün çıplaklığıyla gözler önüne sermekte.

“Non, je ne regrette rien
(Hayır, hiçbir şeyden pişman değilim)
Ni le bien, qu’on m’a fait
(Ne bana yapılan iyilikten)
Ni le mal, tout ça m’est bien égal
(Ne de kötülükten; hepsi aynı şey!)”

6. Evita: Don’t Cry for Me Argentina – Madonna

“Je veux la liberté, la liberté pour aimer!
(Özgürlük istiyorum, sevme özgürlüğünü!)”
-Emma Bovary

Süperstar Madonna‘nın seslendirdiği, Andrew Lloyd Webber ve Tim Rice ikilisinin ise  bestelediği güzide eser “Benim için Ağlama Arjantin”, ün, şöhret ve duygusal karmaşa gibi Emma’nın farkında olmadan kendisini kaptırabileceği temaları işlemekte. Şarkı, bütün emellerini gerçekleştirmiş fakat aynı zamanda süreç boyunca yaptığı fedakarlıklardan dem vuran birinin öyküsünü anlatıyor. Şarkının bizlere hissettirdiği asalet ve melankoli, Bovary’nin afili arzuları ve yüzleştiği acı gerçekler arasında gidip gelen içsel mücadelelerini yansıtmakta.

“I had to let it happen, I had to change.
(Bunun gerçekleşmesine izin vermeliydim, değişmeliydim.)
Couldn’t stay all my life down at heel,
(Tüm hayatımı sefil bir halde geçiremezdim,)
Looking out of the window, staying out of the sun.
(Pencereden dışarı bakarak, güneşten kaçarak.)
So I chose freedom
(İşte o yüzden özgürlüğü seçtim)“

7. Norma: Casta Diva – Vincenzo Bellini

“Je voulais le ciel, et j’ai trouvé l’enfer
(Cenneti istedim de cehennemi buldum).”
– Emma Bovary

Bellini’nin Norma operasından olan Casta Diva veya dilimizdeki hâliyle Erdemli Tanrıça, duayen İtalyan sanatçının en nadide parçalarından biri. Bu aryada tasvir edilen dünya üstü güzelliğin ve şiddetli özlemin, Madame Bovary’yi bir kez daha hayallerine hapsedeceğinden şüphemiz yok. Tanrı’dan bir müdahale ve mutlak barış için yanıp tutuşan bir rahibenin söylediği bu opera parçası, Emma’yı o boğucu ve dünyevi varoluşundan kurtarmayı bekleyen arzularını betimlemekte.

“Ah! bello a me ritorna
(Ah! Güzelim Bana Dön)
Del fido amor primiero;
(Sadık ilk aşkına gel;)
E contro il mondo intiero
(Ve tüm dünyaya karşı)
difesa a te sarò.
(seni koruyacağım.)“

8. The Sound of Silence – Simon & Garfunkel

“Ah! vous ne comprenez pas… vous ne comprenez rien à mes douleurs!
(Ah! Anlamıyorsunuz… Neler çekmişim, hiçbirini anlamıyorsunuz!)”
-Emma Bovary

Derler ki bazen sessizlik çok şey anlatır, tıpkı Simon ve Garfunkel’in seslendirdiği “Sessizliğin Sesi” gibi. Şarkının mayhoş tınıları ve unutulmaz sözleri, insanın kafasında yer yer kara şimşekler çaksa da birçoğumuzda hâlâ aspirin görevi görüyor. Bu anlamda parçanın bünyesinde barındırdığı soyutlanma, yabancılaşma ve iletişim güçlüğü temalarından karakterimiz de payını alacaktır. Öyle ki şarkının sözleri, Emma’nın kitabın başından sonuna kadar deneyimlediği yalnızlık ve çevreden kopukluk hisleriyle oldukça bağdaşmakta.

“‘Fools’ said I, You do not know
(“Aptallar”, dedim bilmiyorsunuz)
Silence like a cancer grows
(Kanser gibi yayılır sessizlik)
(Hear my words that I might teach you)
(Duyun öğretebileceğim sözlerimi duyun)
Take my arms that I might reach you
(Size ulaşabileceğim kollarımdan tutun)“

9. Carmen: Habanera – Georges Bizet

Habanera bir opera başyapıtı. Akıllara kazınan sözleri, müziğin sesini duyar duymaz kulaklarda yankılanıyor. Eserde aşkın vahşi ve zapt edilemez bir güç olarak ifade edilişi Emma’nın arzuladığı, toplumsal normlara karşı gelen yoğun ve tutkulu ilişkilerle aynı frekansta titreşmekte. Ayrıca parçanın çekiciliği ile cüretkar tonu, Bovary’nin isyankarlığı ve taşra hayatından kurtulma arzusuyla yüksek ölçüde özdeşleşiyor.

10. Dernière Danse – Indila

“Pourquoi suis-je née? Pour souffrir?
(Ne diye doğmuşum ki ben? Acı çekmek için mi?)”
-Emma Bovary

Indila ile başlattığımız listemizi yine Indila ile sona erdiriyoruz. Bir zamanların hit şarkısı “Son Dans”, her biri Emma’nın karakteriyle bire bir eşleşen çaresizlik, dayanıklılık ve özgürlüğe olan hasret gibi temaları içermekte. Bu duygulu parça, hayatın yıpratıcılığını tüm saflığıyla ortaya koyarken; şarkının amaçsız ve umursamaz havası karakterimizin bakış açısını özetlemekle kalmayıp bir yandan da onun iç çatışmalarını, toplumdan soyutlanma hissini ve hayata bir anlam yükleme çabasını vurguluyor.

“Dans cette douce souffrance
(Bu mûti feryâd-ı figânda)
Dont j’ai payé toutes les offenses,
(Tüm ihlâllerin bedelini ödedim)
Écoute comme mon cœur est immense.
(Dinle ki ne kadar devasadır benim kalbim)
Je suis une enfant du monde.
(Ben de bu cihânın veledî-insâniyim)“

Kaynakça